ಕಡು ಬಡತನದ ನಡುವೆ ಅರಳಿದ  ಭೀಮನಹಳ್ಳಿಯ `ಭೀಮ'

# ಸ್ವಾಭಿಮಾನಿ ಹೋರಾಟಗಾರನ ಕಥಾನಕ # ಆಸರೆಯಾಯಿತು `ಪುಣ್ಯಭೂಮಿ' 

ಅದು ಎಪ್ಪತ್ತರ ದಶಕ. ತಂದೆ ತಾಯಿಗೆ 12 ಮಂದಿ ಮಕ್ಕಳು.ದೊಡ್ಡ ಕುಟುಂಬ.ಹದಿನೈದು ಎಕರೆ ಜಮೀನು ಇದ್ದರೂ ಕಿತ್ತು ತಿನ್ನುವ ಬಡತನ. ಆದರೂ ಯುವಕನಿಗೆ ಓದಿ ವಿದ್ಯಾವಂತನಾಗಬೇಕೆಂಬ ಹಂಬಲ. ಕಡು ಬಡತನದ ನಡುವೆಯೂ ಕಾಲೇಜು ಮೆಟ್ಟಿಲು ಹತ್ತಿದ ಈ ಯುವಕ ಬಿ.ಕಾಂ.ಪದವಿಧರನಾದ. ಒಂದೆರಡು ವರ್ಷ ಕಾನೂನು ಪದವಿಗೂ ಮಣ್ಣುಹೊತ್ತು ಬಡತನದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಕಾಲೇಜು ತೊರೆದ. ದಲಿತ ಸಂಘರ್ಷ ಸಮಿತಿಯ ಸಕ್ರೀಯಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತನಾಗಿ,ಭೂ ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ.ನಂತರ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷನೂ ಆಗಿ ಈಗ ಸುಭಾಷ್ ಪಾಳೇಕರ್ ಅವರ ನೈಸಗರ್ಿಕ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡು ನೆಮ್ಮದಿಯ ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರುವ ಸ್ವಾಭಿಮಾನಿಯೊಬ್ಬರ ಯಶೋಗಾಥೆ ಇದು.

ಈ ಸ್ವಾಭಿಮಾನಿ ರೈತನ ಹೆಸರು ಭೀಮನಹಳ್ಳಿ ಮಹದೇವ್.ಎಚ್.ಡಿ.ಕೋಟೆ ತಾಲೂಕಿನ ಭೀಮನಹಳ್ಳಿಯವರು. ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಿತ್ತು ತಿನ್ನುವ ಬಡತನವಿದ್ದರೂ ಅಪ್ಪ ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಜೀತಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವ ಮಾಹದೇವ್ ವ್ಯವಸಾಯ ಮಾಡಿ ತಮ್ಮಂದರಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಮಗಳನ್ನು ಮದುವೆಮಾಡಿ, ಮಗನನ್ನು ಸಾಫ್ಟ್ವೇರ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಇನ್ಫ್ಫೋಸಿಸ್ನಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ಮಗ ಈಗ ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾನೆ.

ಪತ್ನಿಯೊಂದಿಗೆ ಭೀಮನಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮಹದೇವ್ ಮೂರು ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ 150 ತೆಂಗು,2500 ಏಲಕ್ಕಿ ಬಾಳೆ,2000 ಸಿಲ್ವರ್,ತೇಗ,ಬೀಟೆ,ಹೊನ್ನೆ,ಸಪೋಟ,ಕಾಫಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಸುಭಾಷ್ ಪಾಳೇಕರ್ ಅವರ ನೈಸಗರ್ಿಕ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದು ಕಳೆದ ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷದಿಂದ ತಮ್ಮ ಭೂಮಿಗೆ ಯಾವುದೆ ರಸಾಯನಿಕಗೊಬ್ಬರವನ್ನೂ ಹಾಕಿಲ್ಲ. ಹೋರಾಟದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗಾತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಗೆಳೆಯರು ತೋಟಕ್ಕೆ ಬಂದರೆ ಅವರ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ತೋಟದಲ್ಲೊಂದು ಗಿಡನೆಡುತ್ತಾರೆ.ಅಷ್ಟರಮಟ್ಟಿಗೆ ಅವರು ಪರಿಸರ ಪ್ರೇಮಿ. ನಾವು ಅವರ ತೋಟಕ್ಕೆ ಹೋದ ನೆನಪಿಗೆ ಬುದ್ಧನ ನೆಪದಲ್ಲಿ ಅರಳಿ ಸಸಿಯೊಂದನ್ನು ನೆಟ್ಟು ನೀರೆರೆದು ಬುದ್ಧನ ಕರುಣೆ,ಮಾನವೀಯತೆ,ಅತಃಕರಣ ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಮೂಡಲಿ ಎಂದು ಹಾರೈಸಿದರು.

ಎಚ್.ಡಿ.ಕೋಟೆ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಕಾಳು ಮೆಣಸು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದ್ದ ನಾನು,ಕುತೂಹಲಗೊಂಡು ಲೇಖಕರು ಕೃಷಿಕರೂ ಆಗಿರುವ ಕ್ಷೀರಸಾಗರ ಮತ್ತು ಆದಿವಾಸಿ ಬುಡಕಟ್ಟು ಹೋರಾಟಗಾರ ಸೋಮಣ್ಣ,ನಿಸರ್ಗ ಸಿದ್ದರಾಜು ಅವರ ಜೊತೆಗೆ ವಿವಿಧ ಹಾಡಿಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಮಾರ್ಗಮಧ್ಯದಲ್ಲೇ ಇದ್ದ ಬೀಮನಹಳ್ಳಿ ಮಹದೇವ್ ಅವರ ತೋಟಕ್ಕೂ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದೆ.

ಗಿಡಮರಗಳಿಂದ ತುಂಬಿ ಹಸಿರಿನಿಂದ ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದ ತೋಟ,ನಡುವೆ ಮಳೆನೀರು ಕೊಯ್ಲು ಹಾಗೂ ಕಾಲುವೆ ನೀರು ತುಂಬಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಾಡಿದ್ದ ದೊಡ್ಡ ಕೃಷಿಹೊಂಡ. ಕೃಷಿಹೊಂಡದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು ಮಾತನಾಡಲು ಮಟ್ಟಸವಾದ ಜಾಗ. ಸುತ್ತ ಹಸಿರು, ಅದೊಂದು ರಮ್ಯತಾಣ. ಅಲ್ಲಿ ಮಾತಿಗೆ ಕುಳಿತ ಭೀಮನಹಳ್ಳಿ ಮಹದೇವ್ ತಮ್ಮ ಹೋರಾಟದ ಬದುಕು,ಚಳವಳಿ, ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾ ಹೋದರು...

ಆಸರೆಯಾದ ಪುಣ್ಯಭೂಮಿ : " ಕಡುಬಡತನದ ಕುಟುಂಬ ನಮ್ಮದು.ನಮ್ಮ ತಂದೆತಾಯಿಗೆ ನಾವು ಹನ್ನೆರಡು ಜನ ಮಕ್ಕಳು.ಏಳು ಮಂದಿ ಗಂಡು.ಐವರು ಹೆಣ್ಣು. ಎಲ್ಲಾ ಸೇರಿ ಹದಿನೈದು ಜನರಿದ್ದ ದೊಡ್ಡ ಸಂಸಾರ. ನಾನೇ ಮನೆಗೆ ಹಿರಿಕ. ಊಟಕ್ಕೆ ತೊಂದರೆ. ಹಸಿದು ಮಲಗಿದ ದಿನಗಳೂ ಇವೆ. ಭೀಮನಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲೆ ಪ್ರೌಢಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಗಿಸಿ ಹುಣಸೂರಿಗೆ ಕಾಲೇಜು ವಿದ್ಯಭ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಂಡೆ. ಅಲ್ಲಿ ಶೋಷಿತವರ್ಗದವರಿಗಾಗಿ `ಪುಣ್ಯಭೂಮಿ' ಟ್ರಸ್ಟ್ನವರು ಉಚಿತ ವಿದ್ಯಾಥರ್ಿನಿಲಯವೊಂದನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆ ಹಾಸ್ಟೆಲ್ನಲ್ಲಿ ಇದ್ದುಕೊಂಡು 1976 ರಲ್ಲಿ ನಾನು ಬಿಕಾಂ ಪದವಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡೆ.ನಂತರ ಮೈಸೂರಿನ ಜೆಎಸ್ಎಸ್ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಕಾನೂನು ಪದವಿ ಓದಲು ಸೇರಿಕೊಂಡೆ. ಅಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಹಾಸ್ಟೆಲ್ ಸೌಲಭ್ಯ ಇಲ್ಲದ ಕಾರಣ. ಹುಣಸೂರಿನಿಂದ ಬಂದು ಹೋಗುತ್ತಿದೆ.ಎರಡು ವರ್ಷದ ನಂತರ ಊಟಕ್ಕೆ ತೊಂದರೆಯಾಯಿತು.ಕಾಲೇಜು ಬಿಟ್ಟು ವ್ಯವಸಾಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡೆ" ಎಂದು ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಕೃಷಿಗೆ ಬಂದು ನಿಂತ ಜೀವನ ಪಯಣವನ್ನು ಹೇಳಿ ಒಮ್ಮೆ ಆಕಾಶದ ಕಡೆಗೆ ದಿಟ್ಟಿಸಿ ಮೌನ ವಾದರು.

ಇದೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ನಾಂದಿಯಾಡಿದ್ದ `ಮಾಕ್ಸರ್ಿಸ್ಟ್ ಸ್ಟಡಿ ಸರ್ಕಲ್' ಎಂಬ ಗೆಳೆಯರ ಗುಂಪು ಸಮಾಜದ ಅಸಮಾನತೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಮುಂದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಲೇಖಕ ತುಕಾರಾಮ್,ಕ್ಷೀರಸಾಗರ,ಹೊರೆಯಾಲ ದೊರೆಸ್ವಾಮಿ,ರಾಮು ಎಲ್ಲರೂ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಈ ತಂಡ ಹುಣಸೂರಿನ ಪುಣ್ಯಭೂಮಿ ಹಾಸ್ಟೆಲ್ಗೆ ಬಂದು ವಿದ್ಯಾಥರ್ಿಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಮುಂದಾಗುತ್ತದೆ.ಹೊರೆಯಾಲ ದೊರೆಸ್ವಾಮಿ ಅವರು ಬರೆದ ಕೋಲಾಟದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಇದ್ದ ಬೀದಿನಾಟಕವನ್ನು ಅಭಿನಯಿಸಿ ಗಮನಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ತಂಡದ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬರುವ ಮಹದೇವ್ 1978 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದ ದಲಿತ ಸಂಘರ್ಷ ಸಮಿತಿಯ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದು  ಆ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೋರಾಟಗಾರರಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಸಾಹಿತಿ ದೇವನೂರ ಮಹದೇವ ಅವರು ತಮ್ಮ ಹೆಸರಿನ ಜೊತೆಗೆ ಹುಟ್ಟೂರನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದನ್ನು ನೋಡಿ ಇವರು ಕೂಡ ಭೀಮನಹಳ್ಳಿ ಮಹದೇವ್ (ಭೀಮ) ಆಗುತ್ತಾರೆ. ಪುಣ್ಯಭೂಮಿ ಹಾಸ್ಟೆಲ್ ಹೋರಾಟದ ನೆಲೆಯಾಗಿ,ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳ ವಿಶ್ವ ವಿದ್ಯಾನಿಲಯವಾಗಿ ಕೆಲಸಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು ಎಂದು ಕ್ಷೀರಸಾಗರ ನೆನಪು ಮಾಡಿಕೊಂಡರು.

ಕಾನೂನು ಪದವಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಎರಡನೇ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಯಾಕೆ ಕಾಲೇಜು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದು ಎಂದು ಭೀಮ ಅವರನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ... " ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಆಗ ರಾಮಸ್ವಾಮಿ ನಾಯ್ಕರ್ ಎಂಬ ಹೋರಾಟಗಾರರೊಬ್ಬರು ಇದ್ದರು.ಅವರು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ನನಗೆ ಊಟಕ್ಕೆ ರೇಷನ್ ಕೊಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರಿಗಿದ್ದ ಒಬ್ಬನೇ ಮಗ ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ತೀರಿಕೊಂಡಾಗ ಅವರು ಕಣ್ಮರೆಯಾದರು. ಎಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದರು?, ಏನಾದರೂ?     ಎನ್ನುವುದು ಇಂದಿಗೂ ನಮಗ್ಯಾರಿಗೂ ಗೊತ್ತಾಗಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಊಟಕ್ಕೆ ತೊಂದರೆಯಾಗಿ ಕಾಲೇಜು ಬಿಟ್ಟು ಕೃಷಿಗೆ ಬಂದೆ" ಎಂದು ನಿಟ್ಟುಸಿರು ಬಿಟ್ಟರು.

ದರಿದ್ರ ನಿವಾರಣೆ : "ದಲಿತ ಸಂಘರ್ಷ ಸಮಿತಿಯ ಸಂಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡು ಜೊತೆಗೆ ಕೃಷಿಯಲ್ಲೂ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡೆ. ದಸಂಸದಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಕಾರಣ ಗೆಳೆಯರ ಗುಂಪು ದೊಡ್ಡದಾಯಿತು.ಕೆಲವರು ಕಷ್ಟಕ್ಕೂ ನೆರವಾದರೂ. ಆಗ ಬೆಟ್ಟಯ್ಯ ಕೋಟೆ ಐದನೇ ನಂಬರಿನ ಜೋಳ ಮತ್ತು ರಾಗಿಯನ್ನು ಬೆಳೆದು ಗುಳಿಗೆ ತುಂಬುತ್ತಿದ್ದರು.ಅವರಿಂದ ನಾನು ರಾಗಿ ಜೋಳ ತಂದು ದೊಡ್ಡ ಸಂಸಾರದ ಹಸಿವು ನೀಗಿಸಿದೆ. ಕ್ಷೀರಸಾಗರ ಅವರು ಕೃಷಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಹಣಕಾಸಿನ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದೆ ವೇಳೆ 1982 ರಲ್ಲಿ ಮಂಚಯ್ಯನವರು ಪಿಎಲ್ಡಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದರು.ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಬಾವಿ ತೆಗೆಸಲು 15 ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿ ಸಾಲಕೊಟ್ಟರು.ತಂದೆ ಮಕ್ಕಳು ಎಲ್ಲಾ ಸೇರಿಕೊಂಡು ತೆರೆದ ಬಾವಿ ತೊಡಿದೆವು. ನೀರು ಸಿಕ್ಕಿತು. ಅದೇ ವರ್ಷ ನಾನು ಆರು ಎಕರೆ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಐದನೇ ನಂಬರಿನ ಜೋಳ ಬೆಳೆದೆ. ಭರ್ಜರಿ ಫಸಲು ಬಂದು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನಮ್ಮ ದಾರಿದ್ರ್ಯವೆಲ್ಲ ನೀಗಿತು. ಹಸಿವಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ನಿವಾರಣೆಯಾಯಿತು.ನಂತರ ಆರು ಪಂಪ್ಸೆಟ್ ಮಾಡಿಸಿ ವಾಣೀಜ್ಯ ಬೆಳೆಯಾದ ಹೊಗೆಸೊಪ್ಪು ಬೆಳೆದು ಆಥರ್ಿಕವಾಗಿ ಸಬಲರಾದೆವು. ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರೆಲ್ಲಾ ಭಾಗವಾಗಿ ನನ್ನ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಮೂರು ಎಕರೆ ತೋಟ ಬಂತು. ಇದೆ ನಾವು ಕುಳಿತಿರುವ ಆ ತೋಟ" ಎಂದು ನಕ್ಕರು.

ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದ ಕೃಷಿ ಸುದ್ದಿಗಳು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆಗತಾನೇ ಬಂದಿದ್ದ ತಮಿಳಿಗರು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಕೃಷಿಯನ್ನು ನೋಡಿ ಸ್ಫೂತರ್ಿ ಮತ್ತು ಪ್ರೇರಣೆ ಪಡೆದು ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಪ್ರಯೋಗಗಳಿಗೆ ಮುಂದಾದ ಮಹದೇವ್ ಶ್ರಮವಹಿಸಿ ದುಡಿದರೆ ಕೃಷಿ ಎಂದಿಗೂ ನಂಬಿದವರನ್ನು ಕೈ ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ.ಇದಕ್ಕೆ ನನಗಿಂತ ಬೇರೆ ಸಾಕ್ಷಿ ಬೇಕಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಈ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆನೆ ಮತ್ತು ಕಾಡುಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹಾವಳಿ. ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ 200 ತೆಂಗಿನ ಸಸಿ ನೆಟ್ಟಿದ್ದರು. ಅದರಲ್ಲಿ 80 ಉಳಿದು ದೊಡ್ಡ ಮರವಾಗಿ ಫಸಲು ನೀಡುತ್ತಿವೆ.

ಪಾಳೇಕರ್ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ : 2005 ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನ ಕಲಾಮಂದಿರದಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಡಿಸಿದ್ದ ಸುಭಾಷ್ ಪಾಳೇಕರ್ ನೈಸಗರ್ಿಕ ಕೃಷಿ ತರಬೇತಿ ಕಾಯರ್ಾಗಾರದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದ ಮಹದೇವ್ ಅಂದಿನಿಂದ ತಾವೂ ನೈಸಗರ್ಿಕ ಕೃಷಿಕರಾಗಿ ಬದಲಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಆಗ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದ ಇವರು ಎಲ್ಲಾ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಶಿಬಿರಕ್ಕೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದನ್ನು ನೆನಪುಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಸ್ವಾಮಿ ಆನಂದ್ ಅವರನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ನಾನೇ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ನೈಸಗರ್ಿಕ ಕೃಷಿ ಆರಂಭಿಸಿದ ಎರಡನೇಯವನ್ನು ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮಹದೇವ್ ಈ ಪದ್ಧತಿ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಷ್ಟ ಎನಿಸಿದರು ಮೂರ್ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷದ ನಂತರ ಸುಲಭ ಮತ್ತು ಆರಾಮದಾಯಕ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

ತಮ್ಮ ಮೂರು ಎಕರೆ ಜಮೀನಿಗೆ ಆರಂಬದಲ್ಲಿ ಉಳುಮೆ ಮಾಡಿಸಿ ಏಕದಳ,ದ್ವಿದಳ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಭಿತ್ತಿ ಹೂ ಬಿಡುವ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಮಣ್ಣಿಗೆ ಸೆರಿಸಿದ್ದು ಬಿಟ್ಟರೆ ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ತಮ್ಮ ಭೂಮಿ ಉಳುಮೆ ಕಂಡಿಲ್ಲ. ಈಗ 10 ಮತ್ತು 10 ಅಡಿ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಬಾಳೆಯ ನಡುವೆ ಸಿಲ್ವರ್ ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಟ್ಟಿದ್ದು ಕಾಳು ಮೆಣಸು ಹಾಕಲು ಸಿದ್ಧತೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ದಸಂಸ ಸಂಘಟನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬ್ಯಾಗಿಗೆ ಮೈಯುಜ್ಜುವ ಕಲ್ಲು ಮತ್ತು ಒಂದು ಜೊತೆ ಬಟ್ಟೆ ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಮನೆ ಬಿಟ್ಟರೆ ವಾರವಾದರೂ ಮನೆಗೆ ಬರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.ಆಗ ನಾವು ಸರಕಾರಿ ಕಚೇರಿಗೆ ಹೋದರೆ ವಿಜಿಲೆನ್ಸ್ ಸ್ವ್ಕಾಡ್ ಬಂದಂತೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಹೆದರುತ್ತಿದ್ದರು. ಈಗ ಭ್ರಷ್ಟತೆ, ಸ್ವಜನ ಪಕ್ಷಪಾತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದು ಯಾರು ಯಾರಿಗೂ ಗೌರವ ಕೊಡುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಿಷಾದ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.

"ಕಳೆದ ಮೂರು ವರ್ಷದಿಂದ ನಾನೂ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ ನೆಲದ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದೇನೆ. ದುಡಿದು ತೋಟಕಟ್ಟುವ ಮೂಲಕ ನಾವು ಕೂಡ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಮಾದರಿಯಾಗಬೇಕು.ಬರೀ ಹೋರಾಟ ಚಳವಳಿ ಅಂತ ನಿಂತುಕೊಂಡರೆ ಬೋಳೆತನ ಬರುವ ಅಪಾಯವಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ಷೀರಸಾಗರ ಅವರಂತಹವರ ತೋಟವನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ನಾವು ಕೂಡ ಯಾವಾಗ ಅಂತಹ ತೋಟ ಮಾಡುವುದು ಅಂತ ಚಡಪಡಿಕೆ ಶುರುವಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಈಗ ನೆಲದ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಬಂದಿದ್ದು ಗಿಡಮರಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಉತ್ತಮ ಗಾಳಿ,ಸ್ವಚ್ಛ ಪರಿಸರದ ನಡುವೆ ಆರೋಗ್ಯವಾಗಿ ನೆಮ್ಮದಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ" ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಭೀಮನಹಳ್ಳಿ ಮಹದೇವ್ 9008884692 ಸಂಪಕರ್ಿಸಬಹುದು.

ಕಾಳು ಮೆಣಸು ಬೆಳೆದ  ಆದಿವಾಸಿಯ ಕೃಷಿ ಯಶೋಗಾಥೆ

# ಆರ್ಥಿಕ ಸದೃಢತೆಯತ್ತ ಗಿರಿಜನರ ಚಿತ್ತ # ರೈತರಾಗಿಯೂ ಯಶಸ್ಸು ಪಡೆದ ಕಾಡುಜನರು

ಮುಗಿಲಿನ ಕಡೆಗೆ ಮುಖಮಾಡಿ ನಿಂತ ಮರಗಳ ಸಾಲು.ತೇಗ,ಹೊನ್ನೆ,ಬೀಟೆ,ಸಿಲ್ವರ್,ಹಲಸು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಗ್ಲಿರಿಸೀಡಿಯಾ (ಗೊಬ್ಬರದ ಗಿಡ) ಮರಗಳು.ಪ್ರತಿ ಮರಮರಕ್ಕೂ ಹಬ್ಬಿದ ಕಾಳು ಮೆಣಸಿನ ಬಳ್ಳಿಗಳು. ಕಾಳು ಮೆಣಸಿನ ಅರ್ಧ ತೋಟಕ್ಕೆ ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷ ತುಂಬಿದ್ದರೆ. ಇನ್ನರ್ಧ ತೋಟಕ್ಕೆ ಈಗ ಏಳು ವರ್ಷ. ಸಂಪೂರ್ಣ ನೈಸಗರ್ಿಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಸಿರುವ ಈ ಕಾಳು ಮೆಣಸಿನ ತೋಟಕ್ಕೆ ಸರಕಾರಿ ಗೊಬ್ಬರ ಬಳಸಿಲ್ಲ.ದನದ ಗೊಬ್ಬರ ಮಾತ್ರ ಬಳಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ರೋಗ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಸುಣ್ಣದ ನೀರಿಗೆ ಸಗಣಿ ಕಲಿಸಿ ಬುಡಕ್ಕೆ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ.ಒಂದೂವರೆ ಎಕರೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಮೆಣಸಿನ ತೋಟ ಕಟ್ಟಿದ್ದು ಅನುಭವಿ ರೈತನಲ್ಲ ಆದಿವಾಸಿ ಜನಾಂಗದ ಜೇನು ಕುರುಬ ಶಿವಣ್ಣ ಎನ್ನುವುದು ವಿಶೇಷ.

ಹೆಗ್ಗಡದೇವ ಕೋಟೆ ತಾಲೂಕಿಗೆ ಸೇರಿದ ಎನ್.ಬೇಗೂರು ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಸೇರಿರುವ ಹೊಸಹಳ್ಳಿ ಹಾಡಿಯ ಕಾಡಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಈ ಕಾಳು ಮೆಣಸಿನ ತೋಟ ನಾಗರಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ರೈತಾಪಿ ಜನಕ್ಕೆ ಹಲವಾರು ಪಾಠಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ನಾಡಿನ ರೈತರು ಕೃಷಿಯನ್ನು ಮರೆತು ನಗರ ಸೇರುತ್ತಿರುವ ಈ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕಾಡಿನ ಜನ, ಆದಿವಾಸಿ ಜನಾಂಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಗಿರಿಜನ ಕೃಷಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಿಸರ್ಗದೊಂದಿಗೆ ಬದುಕಿದ ಜೀವಗಳು ನಿಸರ್ಗವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಇರಲಾರರು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಇದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ಎಪ್ಪತ್ತರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಹೆಗ್ಗಡದೇವನ ಕೋಟೆ ತಾಲೂಕು ಒಂದರಲ್ಲೇ ಮೂರು ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಲಾಯಿತು. ಅವು ನುಗು,ತಾರಕ,ಕಬಿನಿ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳು. ಇದರಲ್ಲಿ ಕಬಿನಿ ದೊಡ್ಡದು.ಇದರೊಂದಿಗೆ ಆದಿವಾಸಿ ಗಿರಿಜನರ ಬದುಕು ಮುಳುಗಡೆಯಾಯಿತು.

ಕಬಿನಿ ಹಿನ್ನೀರು ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುವ 61 ಚ.ಕಿ.ಮೀ ವ್ಯಾಪ್ತೀಯ 14 ಗಿರಿಜನರ ಹಾಡಿಯ ಸಾವಿರ ಕುಟುಂಬಗಳು ಅತಂತ್ರವಾದವು. ಒಟ್ಟು 22 ಹಳ್ಳಿಗಳು ಮುಳುಗಡೆಯಾದವು. ಹಳ್ಳಿಗಳ ಕಂದಾಯ ಭೂಮಿಯ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ 9 ಸಾವಿರ ಎಕರೆಗಳು.ಪಯರ್ಾಯವಾಗಿ ಇವರಿಗೆ ಹದಿನಾಲ್ಕುಸಾವಿರ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಅರಣ್ಯಭೂಮಿಯೂ ಸೇರಿದೆ. ಆದರೆ ಆದಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಸೇರಬೇಕಿದ್ದ ಭೂಮಿ ನ್ಯಾಯಯುತವಾಗಿ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ.ಕೆಲವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಭೂಮಿ ಮಂಜೂರಾತಿ ಸಿಕ್ಕಿದೆ.ಇವುಗಳೆ ಇಂದು ಹೊಸಹಳ್ಳಿ ಹಾಡಿ,ಅಣ್ಣೂರು ಹಾಡಿ,ಮಂಚೇಗೌಡನ ಹಾಡಿ ಹೀಗೆ ವಿವಿಧ ಹಾಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಂಚಿ ಹರಿದುಹೋಗಿದೆ.ಅಂತಹ ಒಂದು ಹಾಡಿ ಹೊಸಹಳ್ಳಿ ಹಾಡಿ.

ಮೂಲ ಹುಡುಕುತ್ತಾ...: ಆದಿವಾಸಿಗಳ ಬೇಸಾಯ ಜ್ಞಾನದ ಮೂಲ ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಹೋದರೆ ಹಲವು ಕುತೂಹಲಕರ ಸಂಗತಿಗಳು ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಎನ್ನುವ ಕ್ಷೀರಸಾಗರ "ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಆದಿವಾಸಿ ಜನಾಂಗದವರು ಇದ್ದಾರೆ. ಮಂಗೋಲಾಯ್ಡ್,ಟಿಬೆಟ್,ಜಪಾನ್,ಚೀನಾ,ಬರ್ಮ ಆದಿವಾಸಿ ಮತ್ತು ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗಗಳಿರುವ ದೇಶಗಳು. ಇಂತಹ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ದೇಶಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಸತತವಾಗಿ ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಹೋರಾಟಮಾಡಿದ ಅಮೇರಿಕಾ ಅವುಗಳನ್ನು ವಸಹತುಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆಯಲು ನೋಡಿತು. ಕೊನೆಗೂ ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆಯಲು ಆಗಲಿಲ್ಲಾ. ಬಿಟ್ಟು ಹೋದರು. ಇಂಗ್ಲೇಡ್ ಕೂಡ ಹೀಗೆ ಮಾಡಿತು.

ಆದಿವಾಸಿಗಳಿರುವ ಈ ಪುಟ್ಟ ದೇಶಗಳು ಮಿಲ್ಟ್ರಿ ಸೈನ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿ ಸ್ವಾಂತಂತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಾದ ಮೇಲೆ ಆಥರ್ಿಕವಾಗಿ ಸಬಲರಾಗಲು ಹಲವು ದಾರಿಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡವು. ಅದರಲ್ಲಿ ಕಾಳು ಮೆಣಸಿನ ಕೃಷಿಯೂ ಒಂದು.ಸ್ವಾತಂತ್ರ ಸಿಕ್ಕ ಮೇಲೆ ಈ ದೇಶಗಳು ದಿವಾಳಿ ಆಗುತ್ತವೆ ಅಂತ ಎಲ್ಲರೂ ಭಾವಿಸಿದ್ದರು.

ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿನ ನಾಯಕರು ಜನಪರವಾದ ಕಮ್ಯೂನ್ (ವಿಕೇಂದ್ರಿಕೃತ) ರೀತಿಯ ಹೋರಾಟ ರೂಪಿಸಿದ್ದರು. ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆ ಬೆಳೆಯುವ ಮೂಲಕ  ದೇಶವನ್ನು ಆಥರ್ಿಕವಾಗಿ ಸದೃಢಮಾಡುತ್ತಾ ಹೋದರು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅವರು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡದ್ದು ಕಾಳು ಮೆಣಸು . ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಂಬ, ಮರಗಿಡ ನೆಟ್ಟು 100, 500 ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕಾಳು ಮೆಣಸು ಬೆಳೆಸಿದರು.

ಬಡತನ ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ಇಂತಹ ಸಣ್ಣ ಸಮುದಾಯಗಳು ಮಾಡಿದ ಪಯರ್ಾಯಗಳನ್ನು ನಾವೂ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ನಮ್ಮ ಇಂಡಿಯಾದಂತಹ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಘಟಿತರಾಗಿ ರೈತರು ಯಾಕೆ ಇಂತಹ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡ್ತಾ ಇಲ್ಲ ಅಂತ ಯೋಚಿಸುತ್ತಾ ಇದ್ದೆ. ಒಂದು ದಿನ ಕೆಲಸ ನಿಮಿತ್ತ ಹೊಸಹಳ್ಳಿ ಹಾಡಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಹೋಗಿ ನೋಡಿದರೆ ಶಿವಣ್ಣ ಈ ರೀತಿಯ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿ ಅಚ್ಚರಿಯಾಯಿತು' ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

ಆದಿವಾಸಿಗಳಿರುವ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ದೇಶದ ಜನರಿಗೂ, ಕೋಟೆಯ ಹಾಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಇವರಿಗೂ ನೇರಸಂಪರ್ಕ ಇಲ್ಲದೆ ಇರಬಹುದು ನಿಜ. ಆದರೆ ಈ ಆದಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ, ಆ ಆದಿವಾಸಿಗಳಿಗೂ ಏನೋ ಸಂಬಂಧ ಇದೆ. ಇಬ್ಬರ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಒಂದೆ ರೀತಿ ಇವೆ ಅಂತ ಅನಿಸಿತು.

ನಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ನಮ್ಮ ರೈತರೇ ಹೀಗೆ ಆಥರ್ಿಕವಾಗಿ ಸದೃಢವಾಗುವ ಕೃಷಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಾವು ಕೂಡ ಆದಿವಾಸಿಗಳಿಂದ ಕಲಿಯುವುದು ಬಹಳ ಇದೆ. ಕಳೆದು ಹೋಗಿರುವ ಆಥರ್ಿಕತೆಯನ್ನು ಪುನಶ್ಚೇತನಗೊಳಿಸಲು ಈ ರೀತಿಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಆಗಬೇಕು. ಸರಕಾರಗಳು ಈ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಯೋಚಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಕ್ಷೀರಸಾಗರ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಹಾಡಿಯತ್ತ ಪಯಣ : ನಾಡಿನ ಜನರೇ ಕೃಷಿಯಿಂದ ವಿಮುಖರಾಗುತ್ತಿರುವ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಆದಿವಾಸಿ ಜನಾಂಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರೊಬ್ಬರು ಕಳೆದ ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕಾಡಂಚಿನ ಹಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಳಿ ಮೆಣಸು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೋರಾಟಗಾರ,ಲೇಖಕ ಕ್ಷೀರಸಾಗರ ಹೇಳಿದಾಗ ಮೊದಲು ನಂಬಲಾಗಲಿಲ್ಲ.ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಿ (ಫೇಸ್ಬುಕ್)ನಲ್ಲಿ ಕ್ಷೀರಸಾಗರ ಕೆಲವು ಪೋಟೊಗಳನ್ನು ಹಾಕಿದ್ದು ನೋಡಿದ ನಮಗೆ ಅವರನ್ನು ಕಾಣುವ ಕುತೂಹಲ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು.

ನಿಸರ್ಗ ಸಿದ್ದರಾಜು ಜೊತೆಗೆ ಆದಿವಾಸಿ ಹೋರಾಟಗಾರ ಜನ ಮೆಚ್ಚಿದ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ ಸೋಮಣ್ಣ ಮತ್ತು ಕ್ಷೀರಸಾಗರ ನಮ್ಮನ್ನು ಕೋಟೆಯ ಹ್ಯಾಂಡ್ಪೋಸ್ಟ್ ಬಳಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಆದಿವಾಸಿ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಹೊಸಹಳ್ಳಿ ಹಾಡಿಗೆ ನಮ್ಮ ಕಾರು ಕಚ್ಛಾ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಏರುತ್ತಾ ಇಳಿಯುತ್ತಾ ಹೋಗಿ ನಿಂತಾಗ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಹನ್ನೊಂದು ಗಂಟೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಹೋದರು ಅಲ್ಲಿ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಬಂದ ಯುವಕರು,ಮಕ್ಕಳು ಕಾಣುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಹಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಸೈನ್ಯವೇ ನೆರೆದಿತ್ತು.ಇದನ್ನು ನೋಡಿ ನಮಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಯಿತು. ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ವೃದ್ಧರ ಕಾಲಯಾಪನೆ.ಹಾಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಕಲರವ !.

ಆದಿವಾಸಿ ಶಿವಣ್ಣ ಮತ್ತು ಐದಾರು ಹುಡುಗರು ನಮ್ಮನ್ನು ನೇರ ಕಾಳು ಮೆಣಸಿನ ತೋಟಕ್ಕೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋದರು.ಇದುವರೆಗೂ ಅಡಿಕೆ,ತೆಂಗಿನ ತೋಟದಲ್ಲಿ ಮಿಶ್ರ ಬೆಳೆಯಾಗಿ ಕಾಳು ಮೆಣಸು ನೋಡಿದ್ದ ನಮಗೆ ಇಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಮರಗಳ ಮೇಲೆ ಬರಿ ಕಾಳು ಮೆಣಸಿನ ಬಳ್ಳಿಗಳೆ ಹಬ್ಬಿನಿಂತಿರುವುದುನ್ನು ನೋಡಿ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಯಿತು.ಅದರಲ್ಲೂ ಗ್ಲಿರಿಸೀಡಿಯಾ ಮರಗಳ ಮೇಲೆ ಕಾಳು ಮೆಣಸಿನ ಬಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ಹಬ್ಬಿಸಿದ್ದ ಶಿವಣ್ಣನ ಜಾಣ್ಮೆನೋಡಿ ಬೆರಗಾಯಿತು.

ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಹೊಸಹಳ್ಳಿ ಹಾಡಿಯ ಮೂರು ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಶಿವಣ್ಣ ಒಂದೂವರೆ ಎಕರೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಳು ಮೆಣಸು,ಒಂದು ಎಕರೆಯಲ್ಲಿ ಏಲಕ್ಕಿ ಬಾಳೆ ಉಳಿದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ರಾಗಿ ಭಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಒಂದು ಬೋರ್ವೆಲ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದ್ದು ನೀರು ಚೆನ್ನಾಗಿದೆ.ತೋಟಕ್ಕೆಲ್ಲಾ ಸ್ಪಿಂಕ್ಲರ್ ಮೂಲಕ ನೀರು ಕೊಡುತ್ತಾರೆ.ಕಾಳು ಮೆಣಸನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸಂಪೂರ್ಣ ನೈಸಗರ್ಿಕ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಶಿವಣ್ಣ ಬಾಳೆಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರವನ್ನೂ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.

ತೋಟದಲ್ಲಿ ಕರಿ ಮುಂಡ ಮತ್ತು ಜೀರಿಗೆ ಮುಂಡ ಎಂಬ ಎರಡು ತಳಿಯ ಮೆಣಸು ಬಳ್ಳಿಗಳು ಇದ್ದು ಕಳೆದ ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ರೋಗಬಾಧೆಗೆ ತುತ್ತಾಗಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು ವಿಶೇಷ. ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ರೋಗಬಾಧೆಗೆ ತುತ್ತಾದರೆ ಸುಣ್ಣದ ತಿಳಿ ನೀರಿಗೆ ದನದ ಸಗಣಿ ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಕಲಸಿ ಬಳ್ಳಿಯ ಬುಡಕ್ಕೆ ಹಾಕುವುದಾಗಿ ಹೇಳುವ ಶಿವಣ್ಣ ಇದುವರೆಗೂ ಎಲೆಗಳಿಗೆ ಯಾವ ಔಷಧಿಯನ್ನು ಸಿಂಪರಣೆ ಮಾಡಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

ಇದನ್ನು ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಸಾವಯವ ರೈತ ಶಿವನಂಜಯ್ಯ ಬಾಳೆಕಾಯಿಯವರಿಗೆ ಅಲ್ಲಿಂದಲೇ ದೂರವಾಣಿ ಮಾಡಿ ತಿಳಿಸಿದಾಗ,ಕರಿ ಮುಂಡ ಮತ್ತು ಜೀರಿಗೆ ಮುಂಡ ತಳಿಯ ರೋಗರಹಿತ ಕಾಳಯ ಮೆಣಸಿನ ಬಳ್ಳಿಗಳು ಸಿಗುವುದೆ ಅಪರೂಪ ಬರುವ ಮಾಚರ್್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಆ ಬಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ಪ್ಯಾಕೆಟ್ಗೆ ಹಾಕಿ ನರ್ಸರಿಮಾಡಲು ಹೇಳಿ. ಆ ತಳಿಗಳನ್ನು ನಾವೆಲ್ಲ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಬೆಳೆಯಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ನರ್ಸರಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಬಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿ ಆಸಕ್ತರಿಗೆ ಕೊಡುವ ಮೂಲಕ ತಳಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಶಿವಣ್ಣ ಅವರನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸಿದೆವು.

ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಕನಿಷ್ಠ ಮೂರರಿಂದ ನಾಲ್ಕು ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಕಾಳು ಮೆಣಸಿನ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯುವ ಶಿವಣ್ಣ ಫಸಲು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬಂದಾಗ ಏಳು ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಇವೆ.ಕೇರಳದ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು ಖರೀದಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮೈಸೂರು ಅಥವಾ ಮಾನಂದವಾಡಿಗೆ ನಾವೇ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಶಿವಣ್ಣ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

"ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಬೇಸಾಯದ ಖಚರ್ು ಅಂತ ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ತೋಟಕ್ಕೆ ವೆಚ್ಚ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ. ಮನೆಮಂದಿ ಸೇರಿ ದುಡಿಯುತ್ತೇವೆ.ಅಗತ್ಯ ಬಿದ್ದರೆ ಕೂಲಿ ಆಳುಗಳನ್ನು ಕರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಈ ವರ್ಷ ಪ್ರತಿ ಕೆ.ಜಿ.ಮೆಣಸಿಗೆ 250 ರೂಪಾಯಿ ಇದ್ದು ಇದೆ ದರಕ್ಕೆ ಮಾರಾಟವಾದರು ಕಾಳು ಮೆಣಸಿನಿಂದ ಎರಡು ಲಕ್ಷ ಆದಾಯ ಗ್ಯಾರಂಟಿ.ರಾಗಿ,ಬಾಳೆಯಿಂದಲ್ಲೂ ಒಂದಷ್ಟು ದುಡ್ಡು ಬಂದೆ ಬರುತ್ತದೆ" ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

ಕಾಡಂಚಿನಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ಕಾಡುಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹಾವಳಿ ಇಲ್ಲವೆ ಎಂದು ಕೇಳಿದರೆ ಆನೆಗಳು ಬರುತ್ತವೆ.ರಾತ್ರಿ ಹುಲಿಯೊಂದು ಇಲ್ಲೆ ಬಂದು ನೀರು ಕುಡಿದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿದೆ ನೋಡಿ ಎಂದು ಹುಲಿಯ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತನ್ನು ತೋರಿಸಿದರು. ಕಾಡುಪ್ರಾಣಿಗಳು ನಮಗೇನು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ.ನಾವು ಅವುಗಳಿಗೆ ತೊಂದರೆ ಕೊಡಬಾರದು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾ ತಮ್ಮ ಗತಕಾಲದ ಕಾಡಿನ ನೆನಪುಗಳು,ಪ್ರಾಣಿಗಳೊಂದಿಗಿನ ಒಡನಾಟ ಎಲ್ಲವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾ ಖಿನ್ನರಾಗುತ್ತಾರೆ.ನಾಡಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದ, ಕಾಡಿನ ನಂಟನ್ನು ಬಿಟ್ಟಿರಲಾರದ ನೋವು ಅವರ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಇಣುಕುತ್ತದೆ.

ಮೆಣಸು ಬೆಳೆಯುವ ಆಲೋಚನೆ ನಿಮಗೆ ಹೇಗೆ ಬಂತು ಎಂದರೆ ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಮಾನಂದವಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಯಾರೋ ಮೆಣಸು ಬೆಳೆದಿದ್ದನ್ನು ನೋಡಿ ಇಪ್ಪತ್ತು ಪ್ಯಾಕೆಟ್ಗಳನ್ನು ತಂದು ಪ್ರಯೋಗಮಾಡಿದೆ. ಅದೇ ಎಲ್ಲವನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತಾ ಹೋಯಿತು. ಅದನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೇರೆಲ್ಲಿಯೂ ಹೋಗಿ ಕಲಿತಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಗುತ್ತಾರೆ.

ಒಂದು ಅಡಿ ಆಳ.ಒಂದು ಅಡಿ ಅಗಲವಾದ ಗುಂಡಿ ತೆಗೆದು ಕೊಟ್ಟಿಗೆ ಗೊಬ್ಬರ ಹಾಕಿ ಗ್ಲಿರಿಸೀಡಿಯಾ ಅಥವಾ ಬೇರೆ ಯಾವುದಾದರೂ ಮರದ ಸಸಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಮೆಣಸಿನ ಬಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ.ಗಿಡ ಬೆಳೆದಂತೆಲ್ಲಾ ಮೆಣಸು ಬಳ್ಳಿಯೂ ಹಬ್ಬಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಸಸಿ ನೆಡುವಾಗ ಸಸಿಯನ್ನು ಬಿಸಿಲಿನಿಂದ ಮರೆಮಾಡಲು ತೇಗದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಇಪ್ಪತ್ತು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಮುಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ.ಸಸಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೇರುಕೊಟ್ಟು ಬೆಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಶಿವಣ್ಣ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಶಿವಣ್ಣ ದೂ.8861992438 ಅಥವಾ 9880487396 ಸಂಪಕರ್ಿಸಿಬಹುದು.

ಚೋಮನ ಮೂರನೇ ತಲೆಮಾರು ಈ ರೈತ : ಭೂಮಿಯ ಒಡೆಯ `ದೇವಯ್ಯ' !

`ಫಲಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ' ಪಡೆದ ಕೃಷಿಕ ದಿನ ಪತ್ರಿಕೆ ವಿತರಕ  ನಾಡಿಗೆ ಮಾದರಿ ಯುವಕ 

ಹದಿನೈದು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಕೂಲಿ ಕಾಮರ್ಿಕ.ನಂತರ ಆಂದೋಲನ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಏಜೆಂಟ್.ತದನಂತರ ಪೋಟೊ ಸ್ಟೂಡಿಯೋ ಮಾಲೀಕ.ಇಂದು ಐದಾರು ಎಕರೆ ಭೂಮಿಗೆ ಒಡೆಯ. ಹಾಲಿ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಸದಸ್ಯ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಬಾಗಲಕೋಟ ತೋಟಗಾರಿಕ ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ 2016-17 ನೇ ಸಾಲಿನ `ಫಲಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ'ಗೆ ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಸಾಧಕ ಈ ವಾರದ ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ.

ಈ ಅನ್ನದಾತನ ಹೆಸರು ದೇವಯ್ಯ ರಾಘವಪುರ. ಮೈಸೂರು - ಗುಂಡ್ಲುಪೇಟೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ ಇರುವ ಗ್ರಾಮ ರಾಘವಪುರ.ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ ವಾಸಿಸಲು ಪುಟ್ಟ ಮನೆಯೊಂದನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ ಅಂಗೈ ಅಗಲ ಜಾಗಕೂಡ ಇರದ ಕುಟುಂಬ `ದುಡಿಮೆಯೇ ದೇವರು' ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ನೆಮ್ಮದಿಯ ಜೀವನ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ. ಪುಟ್ಟಮಾದಮ್ಮ ಮತ್ತು ದಿ.ವೆಂಕಟಯ್ಯನವರ ಮಗನಾದ ದೇವಯ್ಯ ರಾಘವಪುರ ತನ್ನ ದುಡಿಮೆಯಿಂದ ಹಂತಹಂತವಾಗಿ ಮೇಲೆಬಂದು ಅಕ್ಕಲಪುರದಲ್ಲಿ ಮನೆಮಾತಾಗಿದ್ದಾರೆ.ಪತ್ನಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಮತ್ತು ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಖುಶಿಕಾಣುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ನಾಲ್ಕು ಎಕರೆ ಹದಿನೈದು ಗುಂಟೆ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪಾಲಿಹೌಸ್ ನಿಮರ್ಾಣ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.ಅಲ್ಲಿ ದೊಣ್ಣೆ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ,ಟೊಮಟೊ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ.ಉಳಿದ ಮೂರು ಎಕರೆ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ 12 ಅಡಿ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಜೋಡಿ ಸಾಲುಮಾಡಿ ನಾಲ್ಕು ಸಾವಿರ ಏಲಕ್ಕಿ ಬಾಳೆ ಹಾಕಿದ್ದಾರೆ.ಬಾಳೆಯ ನಡುವೆ ದಪ್ಪ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ ಹಾಕಿದ್ದಾರೆ.ಜಮೀನಿನ ಬದುವಿನಲ್ಲಿ ಸಪೋಟ,ಹಲಸು,ಪಪ್ಪಾಯದಂತಹ ಹಣ್ಣಿನ ಗಿಡಗಳಿವೆ. ದೀರ್ಘವಧಿಗೆ ಆದಾಯ ತರಲು ಸುತ್ತ ಹೆಬ್ಬೇವು,ತೇಗದಂತಹ ಅರಣ್ಯಧಾರಿತ ಮರಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದಲ್ಲದೆ ಸಮೀಪದಲ್ಲೇ ಮೂರು ಎಕರೆ ಜಮೀನು ಗುತ್ತಿಗೆಗೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅಲ್ಲಿಯೂ ಬಾಳೆ,ಟೊಮಟೊ ಹಾಕಿದ್ದಾರೆ. ತಮ್ಮ ಕೃಷಿ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕೂಲಿ ಕಾಮರ್ಿಕರನ್ನು ಅವಲಂಭಿಸದೆ ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಪತ್ನಿಯೊಂದಿಗೆ ಹೊಲದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ತಾವೇ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.ಕೃಷಿಗೆ ಕೂಲಿ ಆಳುಗಳಿಲ್ಲದೆ ಕಷ್ಟ ಎನ್ನುವವರು ಇಲ್ಲಿ ಬಂದು ನೋಡಿ ಕಲಿಯಬೇಕು.

ಚೋಮನ ಮೂರನೇ ತಲೆಮಾರು : ದೇವಯ್ಯರಾಘವಪುರ ಅವರ ಜೀವನಾನುಭವವನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾ ಕುಳಿತ ನನಗೆ ಥಟ್ಟನೆ ಶಿವರಾಮಕಾರಂತರ ಚೋಮನ ದುಡಿ ಕಾದಂಬರಿ ನೆನಪಾಯಿತು. ಅಂಗೈ ಅಗಲ ಭೂಮಿಯನ್ನು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬ ಆಸೆಯೂ ಕೈಗೂಡದೆ ಪರಿತಪಿಸುವ ಚೋಮ ದುಡಿಬಾರಿಸುತ್ತಲೇ ಕೊನೆಯುಸಿರೆಳೆಯುತ್ತಾನೆ. ಬದಲಾದ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಚೋಮನ ಮೂರನೇ ತಲೆಮಾರು ದೇವಯ್ಯನಂತಹವರು ಈಗ ಸ್ವಂತ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದುವ ಕನಸನ್ನು ನನಸು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಪರಿಶ್ರಮ,ದುಡಿಮೆ,ತನ್ನ ಸುತ್ತಲಿಕ ಬದುಕಿನ ಬಗ್ಗೆ ಸಣ್ಣ ಕುತೂಹಲ ಇದ್ದರೆ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ನಾಡು ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವಂತಹ ಸಾಧನೆ ಮಾಡುವುದು ಸುಲಭ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ದೇವಯ್ಯ ಸಾಧಿಸಿ ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆ ಮೂಲಕ ನೂರಾರು ಶೋಷಿತರಿಗೆ,ಆಥರ್ಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ ಯುವಕರಿಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.

"ಚೋಮ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತರ ಚೋಮನ ದುಡಿ ಕಾದಂಬರಿಯ ನಾಯಕ.ಅಂಗೈಯಗಲದ ಭೂಮಿಯ ಒಡೆಯನಾಗಲು ವ್ಯರ್ಥ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿದವ.ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಇದನ್ನು ಒಪ್ಪಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ.ಸೋತ,ಹತಾಶ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಆತ ಸಾಯುತ್ತಾನೆ.ಅಂಗೈಯಗಲ ಭೂಮಿ ಕೊಡುವಂತೆ ಪದೇ ಪದೇ ಆತ ಒಡೆಯನನ್ನು ಕೇಳುವ ಸನ್ನಿವೇಶ ಹೃದಯ ವಿದ್ರಾವಕ.ಆದರೆ ಆತನ ಒಡೆಯ ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅಸಹಾಯಕ.ಆದರೆ ಬೇಡುವ ದಿನಗಳು ಮುಗಿದು,ಹಕ್ಕುಗಳ ಹಾಗೂ ಹೋರಾಟದ ಹೊಸಯುಗ ಬಂದಿದೆ.ಭೂಮಿಯ ಸಲುವಾಗಿ ಚೋಮನ ಆಸೆ ಇಂದು ವಿಸ್ತಾರಗೊಂಡು ಎಲ್ಲಾ ಬಗೆಯ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವ ದೃಢನಿಧರ್ಾರವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿದೆ (ಡಿ.ಆರ್.ನಾಗರಾಜ್-ಉರಿ ಚಮ್ಮಾಳಿಗೆ)" ಡಿಆರ್ ಮಾತು ದೇವಯ್ಯವನರನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ನಿಜ ಎನಿಸಿತು.

ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯ ಸೋಮನ ಜೀವನ ಕಥನ ಶಿವರಾಮಕಾರಂತರ ಚೋಮನ ದುಡಿ ಕಾದಂಬರಿಯ ವಸ್ತು.ಕಾರಂತರ ಪ್ರಕಾರ ಈ ನಾಡಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ಭೂಮಿಯ ಅಸಮರ್ಪಕ ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಸಮಸ್ಯೆ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯದಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಜೊತೆ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ತೀರಾ ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದೆ ಎನ್ನುವುದಾಗಿತ್ತು. 30,40ರ ದಶಕದ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಜಾತೀಯತೆ ತೀವ್ರವಾಗಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚೋಮನಂತವರಿಗೂ ಒಂದು ದನಿ ಇದೆ ಎಂದು ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತರು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು.ಸ್ವಾತಂತ್ರ ಪೂರ್ವ ಕಾಲದ ದಲಿತರ ಬಗೆಗಿನ ಚಿತ್ರಣ ಕಥಾವಸ್ತು ಸಿನಿಮಾ ಆಗಿ ತೆರೆಯ ಮೇಲೂ ಬಂದಿತ್ತು. ಎರಡು ದಶಕದ ಹಿಂದೆ ಅಂಗೈಯಗಲ ಜಾಗವೂ ಇಲ್ಲದ ದೇವಯ್ಯ ಇಂದು ಐದಾರು ಎಕರೆ ಭೂಮಿಯ ಒಡೆಯನಾಗಿ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯಮಟ್ಟದ `ಫಲಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ' ಪಡೆದು ಗಮನಸೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ.

ಆಂದೋಲನ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿದ್ದ ರಾಜಶೇಖರ ಕೋಟಿ ಅವರ ಸಹಕಾರ,ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಗ್ರಾಮಗಳ ಎಲ್ಲ ವರ್ಗದ ಜನರ ನೆರವು ತಾನು ಈ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಬರಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಎಂದು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ದೇವಯ್ಯ ಅಕ್ಕಲಪುರದ ತೋಟದ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ ಹೋದರು ನಾನು ಬೆರಗಿನಿಂದ ಕೇಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಹೋದೆ...

ಹಿಂತಿರುಗಿ ನೋಡಿದಾಗ : "ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನಮ್ಮದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಡಕುಟುಂಬ.ರಾಘವಪುರದಲ್ಲಿ ಇರಲು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಮನೆಯೊಂದನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ನಮಗೇನೂ ಇರಲಿಲ್ಲ.ನಮ್ಮ ತಂದೆತಾಯಿ ಬೇರೆಯವರ ಜಮೀನಿಗೆ ಕೂಲಿ ಕೆಲಸಮಾಡಲು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಪ್ರೌಢ ಶಾಲೆವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ವಿಧ್ಯಾಭ್ಯಾಸಮಾಡಿದ ನಾನು ಬಡತನದ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಓದು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಆಗಲಿಲ್ಲ.ಕೂಲಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೆ.ಆಂದೋಲನ ಪತ್ರಿಕೆಗೆ ಮೊದಲು ಏಜೆಂಟನಾದೆ.ಪತ್ರಿಕೆ ತರಿಸಿಕೊಂಡು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಗ್ರಾಮಗಳಿಗೆ ಮನೆಮನೆಗೆ ಹೋಗಿ ಹಂಚುತ್ತಿದ್ದೆ. ಆ ಕಾಲಕ್ಕೆ 400 ಪತ್ರಿಕೆಗಳನ್ನು ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೆ.ಪತ್ರಿಕೆಯ ವಿತರಣೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಬರೆಯುವುದನ್ನು ಕಲಿತುಕೊಂಡೆ.ಪೋಟೊ ತೆಗೆಯುವುದನ್ನು ಕಲಿತುಕೊಂಡೆ.ಅಲ್ಲಿಂದ ನನ್ನ ಜೀವನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬದಲಾಯಿತು" ಎಂದು ದೇವಯ್ಯ ತಮ್ಮ ಹಳೆಯ ದಿನಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡು ಭಾವುಕರಾಗುತ್ತಾರೆ.

ಪತ್ರಿಕೆಯ ಏಜೆಂಟರಾಗುವ ಮೊದಲು ದೇವಯ್ಯ ಅಂಗಡಿಗಳಿಗೆ ಚಕ್ಕಲಿ,ಬಿಸ್ಕೆಟ್,ಖಾರ,ಬನ್ನು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತಂದು ಹೋಲ್ಸೇಲ್ ದರದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಬೆಳಗಿನ ಜಾವ ಐದು ಗಂಟೆಯಿಂದ ರಾತ್ರಿ ಹನ್ನೊಂದು ಗಂಟೆಯವರೆಗೂ ದುಡಿದ ದಿನಗಳೂ ಇವೆ.ಇದೆಲ್ಲಾ ಅವರಿಗೆ ಜೀವನ ಪಾಠವನ್ನು ಕಲಿಸಿವೆ.

ಕೋಟಿ ನೆರವು : "ಹೀಗೆ ಜೀವನ ಸಾಗುತ್ತಿರಬೇಕಾದರೆ ಆಂದೋಲನ ಪತ್ರಿಕೆಯ ವಿತರಣೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಬೇಗೂರಿನಲ್ಲಿ ಪೋಟೊ ಸ್ಟುಡಿಯೊ ತೆರೆಯುವ ಆಸೆಯಾಯಿತು.ಆದರೆ ಅಷ್ಟೊಂದು ಹಣ ನನ್ನ ಬಳಿ ಇರಲಿಲ್ಲ.ಆಗ ನೇರವಾಗಿ ನಿಂತದ್ದು ಆಂದೋಲನ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿದ್ದ ರಾಜಶೇಖರ ಕೋಟಿಯವರ ಬಳಿಗೆ.ಅವರು ಕಾವೇರಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ಅವರಿಗೆ ಹೇಳಿ ಮೂರು ಲಕ್ಷ ಸಾಳ ಕೊಡಿಸಿದರು.ಸ್ಟುಡಿಯೊ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಆಗ ಹೀಗಿನಂತೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ಯುಗ ಇರಲಿಲ್ಲ.ಪೋಟೊ ಸ್ಟುಡಿಯೋದಿಂದ ದುಡಿದು ಸಾಲತೀರಿಸಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದೆ. ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಮತ್ತಲಿನ ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಯಾರದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮದುವೆ ಯಾದರೂ ನನಗೆ ಪೋಟೊ ಆರ್ಡರ್ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಎಲ್ಲ ವರ್ಗದ ಜನ ನನ್ನನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಕಂಡರು. ಬರುಬರುತ್ತಾ ಪೋಟೊ ಸ್ಟುಡಿಯೋ ಲಾಭದಾಯಕ ಉದ್ಯೋಗವಾಗಿ ಉಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ದುಡಿದು ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡಿದ ಹಣದಿಂದ ನಮ್ಮ ಸಮೀಪದಲ್ಲೇ ಇರುವ ಅಕ್ಕಲಪುರದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಎಕರೆ 15 ಗುಂಟೆ ಜಮೀನು ಖರೀದಿಸಿದೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ನನ್ನ ಕೃಷಿ ಬದುಕು ಆರಂಭವಾಯಿತು' ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ದೇವಯ್ಯ.

ಅಕ್ಕಲಪುರದಿಂದ `ಆರಂಭ' : "ಅಕ್ಕಲಪುರದಲ್ಲಿ ಜಮೀನು ಖರೀದಿಸಿದಾಗ ಇದು ಖಾಲಿ ಭೂಮಿ.ಇಲ್ಲಿ ಏನೂ ಇರಲಿಲ್ಲ.ಬರಿ ಬಯಲು.ಬೋರ್ ಹಾಕಿಸಿದೆ ನೀರು ಬಂತು.ಕ್ರಮೇಣ ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ ಮತ್ತೊಂದು ಬೋರ್ ಹಾಕಿಸಿದೆ.ಅದರಲ್ಲೂ ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ ಮತ್ತೂ ಎರಡು ಬೋರ್ ಹಾಕಿಸಿದೆ. ಈಗ ಒಟ್ಟು ನಾಲ್ಕು ಬೋರ್ಗಳಿವೆ.ಕೃಷಿ ಹೊಂಡ ನಿಮರ್ಾಣ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅದರಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ಬೆಳೆಗಳಿಗೂ ಹನಿ ನೀರಾವರಿ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ" ಎಂದು ಜಮೀನಿಗೆ ನೀರುತಂದ ತಮ್ಮ ಸಾಹಸವನ್ನು ದೇವಯ್ಯ ಬಿಚ್ಚಿಟ್ಟರು.

ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಎರಡು ಬೋರ್ವೆಲ್ಗಳನ್ನು ಸಾವಿರ ಅಡಿಕೊರೆಸಿದರು ನೀರು ಬರಲಿಲ್ಲ.ಬರಿ ಧೂಳು.ಸರಿ ನೆಲ ಕೊರೆಯುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಸಿ,ಕೇಸಿಂಗ್ ಪೈಪ್ ಅನ್ನು ಎಳೆದು ಹಾಕಿ ಸುಮ್ಮನ್ನಿದ್ದೆವು.ಮಳೆಯಾದ ನಂತರ ಬೋರ್ವೆಲ್ಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಿಬಿಡಲು ಹೋದಾಗ ಧೂಳು ಬಂದಿದ್ದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ನೀರು ಇರುವುದು ಕಂಡಿತು.ಮತ್ತೆ ಕೇಸಿಂಂಗ್ ಪೈಪ್ಹಾಕಿ ಮೋಟಾರ್ ಬಿಟ್ಟಾಗ ಎರಡು ಬೋರ್ವೆಲ್ಗಳಲ್ಲೂ ಚೆನ್ನಾಗಿ ನೀರು ಬರುತ್ತಿದ್ದು ಪ್ರಕೃತಿ ವಿಸ್ಮಯವನ್ನು ಕಂಡು ಬೆರಗಾದ ಪರಿಯನ್ನು ಕಣ್ಣರಳಿಸಿ ಹೇಳಿದರು.

"ಪ್ರತಿವರ್ಷವೂ ತಪ್ಪದೇ ಎರಡು ಎಕರೆ ಬಾಳೆ ಇದ್ದೆ ಇರುತ್ತದೆ. ದೊಣ್ಣೆ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ,ಟೊಮಟೊ,ತರಕಾರಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತೇನೆ. ಇದುವರೆಗೆ ತನಗೆ ಯಾವ ಬೆಳೆಯಿಂದಲ್ಲೂ ನಷ್ಟವಾಗಿಲ್ಲ.ಎಲ್ಲಾ ಬೆಳೆಗಳಿಂದಲ್ಲೂ ಲಾಭವೆ ಆಗಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

ಒಂದು ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪಾಲಿಹೌಸ್ ನಿಮರ್ಾಣ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವ ದೇವಯ್ಯ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದ ಸಾಲವನ್ನು ತೀರಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಕೃಷಿ ಇಲಾಖೆ ಮತ್ತು ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಇಲಾಖೆಗಳ ಸಹಾಯಧನದಿಂದ ಪಾಲಿಹೌಸ್ ನಿಮರ್ಾಣ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದು ದಪ್ಪ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ,ಟೊಮಟೊ ಬೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ. ಕೃಷಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಇರುವ ದೇವಯ್ಯ ಕೆಲಸಗಳ ಒತ್ತಡದ ನಡುವೆಯೂ ಪ್ರಯೋಗಶೀಲ ರೈತರ ತೋಟಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿನೀಡಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಕೃಷಿ,ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಇಲಾಖೆ.ಜಿಕೆವಿಕೆ ಜೊತೆ ನಿರಂತರ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದು ಸರಕಾರದಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಎಲ್ಲಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕೃಷಿಯನ್ನು ಲಾಭದಾಯಕ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.ತಮ್ಮ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಿಗೂ ಉತ್ತಮ ವಿಧ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಕೊಡಿಸುತ್ತಿರುವ ದೇವಯ್ಯ ಮಾಡುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ದೇವರೆಂದು ತಿಳಿದು ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಮಾಡಿದರೆ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಸಿಕ್ಕೇ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆತ್ಮ ವಿಶ್ವಾಸದ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆಸಕ್ತರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗೆ ದೇವಯ್ಯ ರಾಘವಪುರ 9900618597 ಸಂಪಕರ್ಿಸಬಹುದು.

ಬೇಸಾಯದ ಮಿನುಗುತಾರೆಗಳ ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಭರವಸೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪಯಣ# ಕೃಷಿಯಿಂದಲೇ ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡವರ ಯಶೋಗಾಥೆ  ಹೊಸ ವರ್ಷ ಮುನ್ನುಡಿ 

ಕೃಷಿಯ ಯಶೋಗಾಥೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಬೇಸಾಯದ ಬವಣೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಬೇಕು.ಕೃಷಿಯಿಂದ ನಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸಿ ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ವಿಮುಖರಾದವರ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಬರೆಯಬೇಕು ಎಂದು ಹಲವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಹೌದು.ಯಾವುದೇ ಗೆಲುವು,ಯಶಸ್ಸು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ.ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಬೆವರು ಹರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.ಹಗಲು ರಾತ್ರಿಗಳೆನ್ನದೆ ಕುಳಿತಲ್ಲಿ ನಿಂತಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.ಕೃಷಿಯೂ ಕೂಡ ಹಾಗೇನೆ. ಇಲ್ಲಿ ಶ್ರದ್ಧೆ,ಪ್ರಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಬೆವರ ಬಸಿದು ದುಡಿದವರು ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ.ನಾಡಿಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.ಇಂತಹವರನ್ನು ಮಲೆನಾಡಿನಿಂದ ಹಿಡಿದು ಬಿಸಿಲ ಬೇಗೆಯ ಉತ್ತರ ಕನರ್ಾಟಕ ದವರೆಗೂ ಕಾಣಬಹುದು.

ಸಿಕ್ಕಷ್ಟು ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು,ಮಳೆಯ ನೀರನ್ನೇ ಆವಲಂಭಿಸಿ,ಇರುವುದರಲ್ಲೇ ಸಾಧನೆಮಾಡಿದ ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯರ ಬಗ್ಗೆ ಇದೆ ಅಂಕಣದಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದೇನೆ.ಕೋಲಾರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನೆನಮನಹಳ್ಳಿಯ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್,ಬಿಜಾಪುರದ ನಿಂಬರಗಿ ಅವರಂತಹ ಸಾವಿರಾರು ರೈತರು ಹನಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮಳೆಯಾಶ್ರಯದಲ್ಲಿ ತೋಟಕಟ್ಟಿರುವ ಮಾದರಿಗಳು ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣೆದುರಿಗಿವೆ. ಮತ್ತೊದು ಕಡೆ ರೈತರ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯ ಪ್ರಕರಣಗಳೂ ಇವೆ.

ರೈತ ಸಂಕಷ್ಟದಲ್ಲಿದ್ದಾನೆ.ನಿಜ.ಹಾಗಂತ ಬದುಕಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನುವಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಂತೂ ನಿಮರ್ಾಣವಾಗಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದೂ ಸತ್ಯ. ಕೃಷಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಸರಿಯಾದ ತಿಳಿವಳಿಕೆ,ಪೂರ್ವ ಸಿದ್ಧತೆ, ದೂರಾಲೋಚನೆ, ನೆಲದ ಮೇಲಿನ ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ದುಡಿಮೆಯಿಂದ ಬೆವರ ಬಸಿದವರು ಮಾತ್ರ ಯಶಸ್ವಿ ರೈತರಾಗಿದ್ದಾರೆ.ಅಂತಹವರು ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿರಬಹುದು ಆದರೆ ಅವರೇ ನಮಗೆ ಮಾದರಿ ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಯಶೋಗಾಥೆಗಳೆ ರೈತರಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ ಮತ್ತು ಸ್ಫೂತರ್ಿ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ನಾವು ಗೆಲುವಿನ ಮಾದರಿಗಳನ್ನೆ ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಹೋಗಬೇಕು.

ಕೃಷಿಯ ಬಗ್ಗೆ ನಿರಾಸೆಯಿಂದ ಮಾತನಾಡುವವರ ನಡುವೆಯೂ ಕೃಷಿಯಿಂದ ಖುಷಿ,ನೆಮ್ಮದಿ ಕಂಡ ನಕ್ಷತ್ರಗಳು ಇವೆ. ಅಂತಹ ಮಿನುಗುತಾರೆಗಳನ್ನು ಕಾಣುವ ಕಣ್ಣು ನಮ್ಮದಾಗಿರಬೇಕು. 2018 ರ ಹೊಸ ವರ್ಷದ ಹೊಸ್ತಿಲಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಮೊದಲ ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಸ್ಪಶರ್ಿಸುತ್ತಿರುವ ಕನಸುಗಾರರಿಗೆ ಇಂತಹ ಸ್ಫೂತರ್ಿದಾಯಕ ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿ.

ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಸಿವಿಲ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಓದಿ ಹಲವು ವರ್ಷ ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್,ಮಲೇಶಿಯಾ,ಬ್ಯಾಂಕಾಕ್ನಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗ ಮಾಡಿ ತಮಗೆ ಬೋನಸ್ ಕೊಡಲಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನೆ ತೊರೆದು ಸ್ವಂತ ಊರಾದ ಕೊಪ್ಪಳ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಿಕನಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಬೇಸಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಜಯಂತ್ ಅಪರೂಪದ ಕೃಷಿಕ. ಗಾಂಧಿ ವಿಚಾರಧಾರೆಯಿಂದ ಪ್ರೇರಣೆ ಪಡೆದಿರುವ ಜಯಂತ ಜಪಾನಿನ ನೈಸಗರ್ಿಕ ಕೃಷಿಕ ಮಸನೊಬು ಪುಕೊವಕ ಅವರಿಂದ ಸ್ಫೂತರ್ಿಪಡೆದು ಪತ್ನಿ ಜಾನಿಕಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕೃಷಿಯಿಂದಲೇ ನೆಮ್ಮದಿಯಾಗಿ,ಆರೋಗ್ಯವಂತರಾಗಿ ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲೆ ಬೆಳೆದು ಓದಿ ಕನಕಪುರದ ಹಾರೋಹಳ್ಳಿ ಬಳಿ ಹೊಸಗಬ್ಬಾಡಿ ಹಳ್ಳಿಯ ಹೊರವಲಯದಲ್ಲಿ ಹನ್ನೊಂದು ಎಕರೆ ಜಮೀನಿನ ಒಡತಿಯಾಗಿರುವ ಪ್ರತಿಭಾ ನಾಗವಾರ ನಾಡಿನ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಕೃಷಿಕ ಮಹಿಳೆ. ಹತ್ತಾರು ವರ್ಷ ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಾಫ್ಟವೇರ್ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ದುಡಿದು ಅನುಭವಿದ್ದ ಪ್ರತಿಭಾ ನಾಗವಾರ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಮರಳಿ ಸ್ವತಃ ನೇಗಿಲು ಹಿಡಿದದ್ದು ದೊಡ್ಡ ಸಂಗತಿ.ಹೀಗೆ ನಾಡಿನ ತುಂಬಾ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಹೊಸ ದೃಷ್ಠಿಕೋನದಿಂದ ನೋಡುವ, ಬೇಸಾಯದಿಂದಲೇ ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಸಾವಿರಾರು ತರುಣ-ತರುಣಿಯರು ಇದ್ದಾರೆ.

ಕೃಷಿಯಿಂದ ನಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸಿ ಆಥರ್ಿಕವಾಗಿ, ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಕುಗ್ಗಿಹೋಗಿ ಅನೇಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಾ ಸಾವಿನ ನಿರೀಕ್ಷೆಮಾಡುತ್ತಾ ಹಾಸಿಗೆ ಹಿಡಿದಿದ್ದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದ ದೇಶವಿದೇಶಗಳೆ ಮೆಚ್ಚುವ ಮಾದರಿ ರೈತನಾಗಿ ಬೆಳೆದ ಡಾ.ದೇವಂಗಿ ಪ್ರಫುಲ್ಲಚಂದ್ರ ಅವರೆ ನಮಗೆ ಸ್ಫೂತರ್ಿ ಮತ್ತು ಆದರ್ಶ. ಡಾ.ಪ್ರಫುಲ್ಲ ಚಂದ್ರ ಅವರ ಜೀವನಗಾಥೆಯ ಕೆಲವು ಮರೆಯಲಾರದ ಘಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ರೈತರಿಗೆ ಅವರು ನೀಡಿದ ಒಂದಷ್ಟು ಸಲಹೆಗಳು ಈ ವಾರದ ಅಂಕಣದ ಹೂರಣ.

ಮರೆಯಲಾರದ ಘಟನೆಗಳು : ಅದು 1962. ಕೃಷಿಯಿಂದ ಸಾಕಷ್ಟು ನಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸಿ ಕುಗ್ಗಿಹೋಗಿ ಮಾನಸಿಕ ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದ ಬಳಲುತಿದ್ದ ಡಾ.ದೇವಂಗಿ ಪ್ರಫುಲ್ಲಚಂದ್ರ ಅವರು ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವೆಲ್ಲೂರು ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ದಾಖಲಾಗುತ್ತಾರೆ. ತಮ್ಮ ಪಕ್ಕೆ ಹಾಸಿಗೆಯಿಂದ ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರೇ ಮೃತ್ಯುವಿನ ದವಡೆಗೆ ಸಿಲುಕಿ ಹಾಸಿಗೆ ಖಾಲಿ ಮಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಸಾವಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ತಾವೂ ಗಡ್ಡ ಬೋಳಿಸುವುದು ಯಾಕೆ ಅಂತ ಗಡ್ಡ ಬಿಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ.

ಹಾಗತಾನೇ ಇಂಗ್ಲೇಡ್ನಿಂದ ವ್ಯದ್ಯಕೀಯ ಪದವಿ ಪಡೆದು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಬಂದಿದ್ದ ಡಾ.ಸುಕುಮಾರ ಅವರು ಡಾ.ಪ್ರಫುಲ್ಲಚಂದ್ರ ಅವರನ್ನು ನೋಡಿ "ಮೊದಲು ಗಡ್ಡ ಬೋಳಿಸಿಕೊಂಡು ಲಕ್ಷಣವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಕಲಿಯಿರಿ...ನಿಮಗೇನಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಗಡ್ಡಬೋಳಿಸಿದ ನಂತರ ಮುಖ ಲವಲವಿಕೆಯಿಂದ ಇರುವುದು ಕಂಡಿತು.ತಾನೂ ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಮೃತ್ಯುಮುಖದಿಂದ ಹಿಂದೆಬಂದೆ ಬದುಕುವ ಛಲ ಹುಟ್ಟಿತು ಎಂದು ಒಂದೆಡೆ ಬರೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಗೆಳೆಯರು ಕಲಿಸಿದ ಜೀವನ ಪಾಠ,ಸುತ್ತಮುತ್ತ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಎಷ್ಟೋ ಘಟನೆಗಳು ಡಾ.ಪ್ರಫುಲ್ಲಚಂದ್ರ ಅವರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿವೆ. ಅದರಿಂದ ಕಲಿತ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಅವರು ತಮ್ಮ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.ತಮ್ಮ ಜಮೀನನ್ನು ಆಸಕ್ತ ರೈತರ ಕಲಿಕಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಎರಡು ದಶಕಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಕಬ್ಬಿನ ಬೇಸಾಯದಲ್ಲಿ ಕೂಳೆ ಬೆಳೆ ತೆಗೆಯುವ ಮೂಲಕ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮನ್ನಣೆಗೆ ಭಾಜನರಾದ ಡಾ.ದೇವಂಗಿ ಪ್ರಫುಲ್ಲಚಂದ್ರ ಅವರು ಬತ್ತ,ತೆಂಗು,ಅಡಿಕೆ,ಸ್ಲರಿ ಬೀಡಿಂಗ್, ಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟರ್ನಲ್ಲಿ ಹತ್ತಾರು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ ಕೃಷಿಯ ಹೊಸ ಹೊಸ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ತೆರೆದು ತೋರಿಸಿದರು.

ನಾನು ಮಾಡಿದ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ನೀವು ಮಾಡದಿರಿ ಎನ್ನುವ ಡಾ.ಪ್ರಫುಲ್ಲಚಂದ್ರ ನಮ್ಮ ಉದ್ಧಾರ ನಮ್ಮಿಂದಲೇ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯ.ಆಲಸ್ಯ,ನಮ್ಮ ತಪ್ಪು ಹೆಜ್ಜೆಗಳು,ನಮ್ಮಲಿಯ ಒಡಕು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಅಶಿಸ್ತು ನಮ್ಮನ್ನು ಕೆಳಗೆ ತಳುತ್ತಿದೆ, ಬಡತನಕ್ಕೆ ನೂಕುತ್ತಿದೆ.ಮುಂದಿನ ಇಪ್ಪತ್ತು ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಯೋಜನೆ,ದೂರದಶರ್ಿತ್ವ ಇದ್ದರೆ ನಿಮ್ಮ ಜಮೀನನ್ನು ನೀವೇ ಬಂಗಾರವಾಗಿಸಬಹುದು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

ಬೆಳೆದ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ದನಕರುಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಮೊದಲು ಕಟ್ಟಿ ಸಾಕುವದನ್ನು ಕಲಿಯಬೇಕು.ನೀವು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಗಿಡ ನೆಟ್ಟು ಕಾಪಾಡಿದರೆ ಅದು ಆನೆ ಕಟ್ಟುವ ಮರವಾಗುತ್ತದೆ.ಅಪ್ಪ ಅಮ್ಮ ತಿಳಿಯದೆ ಸಸಿ ತರಬೇಡಿ.ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ದಿನನಿತ್ಯ ಸಣ್ಣತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರೆ ನಮ್ಮ ಏಳಿಗೆ ಹಾಳು ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಮೇಲೂ ಕೆಟ್ಟ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ.ಒಳ್ಳೆಯ ಚಟಗಳಿಗೆ ಗಂಟು ಬಿದ್ದರೆ ಕೆಟ್ಟ ಚಟಗಳು ದೂರವಾಗುತ್ತವೆ.ಪ್ರಕೃತಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಜೀವನ ನಡೆಸಿದರೆ ಅನಾಹುತಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ.ಜಮೀನಿನ ಪ್ರತಿ ಜಾಗವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಬೆಲೆಕೊಡಿ.ಮಳೆಯು ಬಂದಾಗ ನೀರು ಹರಿಯುವುದನ್ನು,ನಿಂತಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ ನಮ್ಮ ಕೃಷಿಗೆ ನೀರು ಕಟ್ಟುವ ವಿಧಾನ ಅಲ್ಲೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಬೇಲಿಗೆ ಬೆಲೆ ಕೊಟ್ಟರೆ ದೊಡ್ಡ ಆಸ್ತಿ ರೈತನ ಕೈಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.ದೀರ್ಘ ಕಾಲದ ಮರಗಿಡಗಳು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ದೊಡ್ಡ ಆಸ್ತಿ. ರೈತನಾದವನು ಜಮೀನಿನಲ್ಲೆ ಮನೆ ಮಾಡಿದರೆ ಅಪಾರ ಲಾಭ,ಶ್ರಮ,ಸಮಯದ ಉಳಿತಾಯ.

ಹೀಗೆ ನೂರಾರು ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಡಾ.ದೇವಂಗಿ ಪ್ರಫುಲ್ಲಚಂದ್ರ ರೈತ ಹೇಗೆ ಚಿಂತಿಸಬೇಕು,ಚಿಂತಿಸಿದ್ದನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನ ಮಾಡಬೇಕು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಭಗವಾನ್ ಎಸ್.ದತ್ತಾತ್ರಿ ಅವರು ಬರೆದಿರುವ ಡಾ.ಡಿ.ಆರ್.ಪ್ರಫುಲ್ಲ ಚಂದ್ರರ "ಸಮಗ್ರ ಸಾಧನೆ" ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಓದುತ್ತಿದ್ದಾಗ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಮೂಡಿದ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ. ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಹಣ,ಶ್ರಮ,ಸಮಯ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕನಿಷ್ಠವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹೇಗೆ ಬೇಸಾಯ ಮಾಡಬಹುದು ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಡಾ.ದೇವಂಗಿ ಪ್ರಫುಲ್ಲಚಂದ್ರ ಅವರ "ಕೃಷಿ ಸಂಪದ" ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ. ತಮ್ಮ ಇಬ್ಬರೂ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕೃಷಿ ಪದವಿಧರರಾಗಿಸಿ ಕೃಷಿಕರಾಗಿಯೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಇಂತಹವರ ಬದುಕು ನಮಗೆ ಸ್ಪೂತರ್ಿ ಮತ್ತು ಪ್ರೇರಣೆ.

ಕೃಷಿಕರಿಗೆ ಯುಗಾದಿ ಮತ್ತು ಮುಂಗಾರು ಆರಂಭವೇ ಹೊಸ ವರ್ಷ.ಆದರೂ 2018 ರ ಹೊಸ್ತಿಲಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವ ಇಂದು ನಾವು ಒಂದಷ್ಟು ನಿಧರ್ಾರಗಳನ್ನು ಮಾಡೋಣ. ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯವನ್ನು ಕೃಷಿಗೆ ನೀಡುವುದು. ತಿಂಗಳಿಗೆ ಒಂದಾದರೂ ಸಾಧಕ ರೈತನ ತೋಟಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಹಣ್ಣಿನ ಮರಗಿಡಗಳನ್ನು ನೆಟ್ಟು ಪೋಷಣೆ ಮಾಡುವುದು.ಮಳೆ ನೀರು ಕೊಯ್ಲು.ಇಂತಹವೇ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ನಿಧರ್ಾರಗಳು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯರಾಗಿಸಲಿ.ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಹೊಸ ವರ್ಷದ ಮೊದಲ ದಿನದ ಶುಭಕಾಮನೆಗಳು.

`ಗ್ರಾಮಮುಖಿ' ಹಳ್ಳಿಗಾಡಿನ ಬದುಕಿಗೆ

 ಚಿಕಿತ್ಸಾತ್ಮಕ ಬರಹಗಳ ಕಥನ 

# ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಮಾದರಿ  # ಮನೆಮಾತಾಯಿತು `ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹಬ್ಬ'

ಭಾರತ ದೇಶದ ಎಲ್ಲಾ ಹಳ್ಳಿಗಳಂತೆ ಅದು ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಳ್ಳಿ. ಅಲ್ಲೊಂದು ಸರಕಾರಿ ಶಾಲೆ ಇದೆ. ಅಲ್ಲಿನ ಮಕ್ಕಳು ನಾಲ್ಕನೇ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಮುಟ್ಟುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಕಲಿತವರು ಕೆಎಎಸ್ ಪರೀಕ್ಷೆ ಪಾಸು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.ಪಿಎಚ್ ಡಿ ಪಡೆದವರೂ ಇದ್ದಾರೆ.ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಿರು ರಂಗಮಂದಿರ ಕೂಡ ಇದೆ.ಕವಿಗಳು,ಕಾದಂಬರಿಕಾರ್ತಿಯರು,ಕೃಷಿ ಬರಹಗಾರರು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.ಇದು ಒಂದು ಜೀವಂತ ಗ್ರಂಥಾಲಯಕ್ಕಿರುವ ಶಕ್ತಿ. ನಾನು ನಿಮಗೆ ಕತೆ ಹೇಳುತ್ತಿಲ್ಲ.ಇದೆಲ್ಲಾ ಕಣ್ಣ ಮುಂದೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಸತ್ಯಸಂಗತಿಗಳು. ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಹಳ್ಳಿ ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿ.ಇದೆಲ್ಲದ್ದರ ಹಿಂದಿನ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿ ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್.
ಸಾಹಿತಿ,ಸಿನಿಮಾ ನಿರ್ದೇಶಕ,ಅಲೆಮಾರಿ ಹೀಗೆ ಬಹುಮುಖಿ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಗೊತ್ತು.ಆದರೆ ಹುಟ್ಟಿದೂರಿನ ಋಣ ತೀರಿಸುತ್ತಾ, ಹಳ್ಳಿಗಾಡಿನ ಜನರಲ್ಲಿ ಆತ್ಮ ವಿಶ್ವಾಸ ಮೂಡಿಸುತ್ತಿರುವ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್ ಅನೇಕರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ.ಅವರ ಇನ್ನೊಂದು ಮುಖದ ಅನಾವರಣ ಇದು.ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯಾ ಹುಡುಗಿ ಎಂಬ ಕಥಾಸಂಕಲನದ ಮೂಲಕ ಹದಿಹರೆಯದವರ ಮನಸ್ಸು ಕದ್ದ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್ ಹಾಲಿನ ಡೈರಿಯಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿಪಾಳಿ ಕೆಲಸಮಾಡಿ ಕನ್ನಡ ಎಂ.ಎ.ನಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಪದಕಗಳನ್ನು ಬಾಚಿಕೊಂಡ ಚಿನ್ನದ ಹುಡುಗ ಎಂಬ ಖ್ಯಾತಿಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದ್ದವರು. ಬರವಣಿಗೆ,ಸಿನಿಮಾ,ಕಿರುತೆರೆಯಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಪ್ರಯೋಗದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಇವರು ಕಳೆದ ಹದಿಮೂರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ `ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹಬ್ಬ' ನಡೆಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕನ್ನಡ ನಾಡಿನ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ಗಮನ ಸೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಅವನು ಹಾಗೆ.ಇವನು ಹೀಗೆ ಎಂದು ಸದಾ ಮಾತನಾಡುವವರು ನಾನು ಹೇಗೆ ? ಎಂದು ಕೇಳಿಕೊಂಡರೆ ಸಾಕು. ಓದಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿರುವವರು,ನಗರದಲ್ಲಿ ಒಂದಷ್ಟು ಕಾಸು ಸಂಪಾದಿಸಿ ಶ್ರೀಮಂತರಾದವರು ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ನೆರವಾಗಬಹುದು ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮಾದರಿಯಾಗುತ್ತವೆ.
ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹಬ್ಬದ ಹತ್ತನೇ ವರ್ಷದ ನೆನಪಿಗೆ ಹಳ್ಳಿಗಾಡಿನ ಬದುಕಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸಾತ್ಮಕ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ `ಗ್ರಾಮಮುಖಿ' ಎಂಬ ಬರಹಗಳ ಪುಸ್ತಕವೊಂದನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ. ಡಾ.ಡಿ.ಕೆ.ಚೌಟ ಅವರ ಗೌರವ ಸಂಪಾದಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಶಿವಕುಮಾರ ಕಾರೇಪುರ ಕೃತಿಯನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರೈತಚಳವಳಿ,ಹಳ್ಳಿಗಾಡಿನ ಬದುಕು,ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯ ಪಾತ್ರ,ಮರೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಪಾರಂಪರಿಕ ಕಸುಬುಗಳು,ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾವಂತರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳು ಹಾಗೂ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹಬ್ಬ ನಡೆದ ದಾರಿಯ ಬಗ್ಗೆ ನಾಡಿನ ಚಿಂತಕರು,ಸಾಹಿತಿಗಳು,ಕೃಷಿಕರು ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಹಿ.ಶಿ.ರಾಮಚಂದ್ರೇಗೌಡ, ಆಕಾಶವಾಣಿ ಕೃಷಿರಂಗದ ಎನ್.ಕೇಶವಮೂತರ್ಿ,ಶಿವಾನಂದ ಕಳವೆ,ಅನಿತಾ ಪೈಲೂರು ಮತ್ತಿತರರು ಮೌಲಿಕವಾದ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಲೇಖನವು ಗ್ರಾಮಮುಖಿಯಾಗಿದೆ. ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ನಗರದಲ್ಲಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿರಲಾರೆ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಲಾರೆ ಎಂಬ ಮನಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ವಿದ್ಯಾವಂತರನ್ನು ಕೃತಿ ಆಲೋಚಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಮಾರ್ಚ್/ಏಪ್ರಿಲ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿಯ ರೈತರು,ರೈತ ಮಹಿಳೆಯರು ದೇಶದ ನಾನಾ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಕೃಷಿ ಪ್ರವಾಸ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಕೃಷಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಮೂಲಕ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ಮೂಡಿಸುವುದು ಕೃಷಿ ಪ್ರವಾಸದ ಉದ್ದೇಶ. ಇಂತಹ ಗುಣಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಪ್ರತಿ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲೂ ಆಗಬೇಕು ಎನ್ನುವುದು ಚಂದ್ರು ಅವರ ಆಶಯ.
ಹಳ್ಳಿಗಳಿಂದ ಬಂದು ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡವರು.ಉನ್ನತ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಇರುವವರು ತಮ್ಮ ಊರಿಗೆ ಏನನ್ನಾದರೂ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಬಯಸಿದರೆ ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಮಾದರಿಯಾಗುತ್ತವೆ.
"ಹಳ್ಳಿಗಳು ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಬಾಲ್ಯದ ಕೋಶ.ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಅವು ದೊಡ್ಡದ್ದನ್ನು ಕೊಡದಿದ್ದರೂ ಆತ್ಮಚೈತನ್ಯವನ್ನು ನೀಡಿದ ತಾಯಂದಿರು. ಈ ತಾಯಿ ಈಗ ಅನಾಥಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ.ಹಳ್ಳಿಗಳಲಿದ್ದ ಜೀವನ ಪ್ರೀತಿ,ದುಡಿಮೆ,ಕಾಯಕ ನಿಷ್ಠೆ,ತೃಪ್ತಿ.ಹಬ್ಬ ಹರಿದಿನಗಳ ಸಂಭ್ರಮ,ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಾಮುದಾಯಿಕ ಬದುಕು ನಾಶವಾಗಿದೆ.ಹಳ್ಳಿಗಾಡಿನಿಂದ ಬಂದ ನಮ್ಮಂತವರು ಏನಾದರೂ ಕಾಯಕಲ್ಪ ಮಾಡಬಹುದೆ ಎಂಬ ಯೋಚನೆ  ಕಾಡುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು.ಅದನ್ನು ಕುರಿತು ಪುಸ್ತಕ ಬರೆಯುತ್ತಾ,ಭಾಷಣ ಮಾಡುತ್ತಾ ಕೂತರೆ ಪ್ರಯೋಜನವಿಲ್ಲ.ನಾವೇ ಮೊದಲು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕಿಳಿಸಬೇಕು ಅನಿಸಿತು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ `ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹಬ್ಬ' ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು" ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್.
ಎಲ್ಲಾ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗಳಿಗೂ ಇರುವ ಗುಣವಾಗುಣಗಳು ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿಗೂ ಇವೆ.ಸರಕಾರ ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಎಂಜಲು ಬಿಸ್ಕತ್ ಎಸೆದು ಅವರನ್ನು ಆಲಸಿಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.ಪಕ್ಷ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಹಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ಒಡೆದು ಚೂರುಮಾಡಿವೆ.ಯಾರೇ ಹೋಗಿ ಪ್ರಗತಿಯ ಮಾತಾಡಿದರೆ,ಶಾಲೆಗೆ ಗಿಡ ನೆಟ್ಟರೆ ಅದನ್ನು ಅನುಮಾನದಿಂದ ನೋಡುತ್ತಾರೆ.ಇವನೇಕೆ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದ?ಇವನ ಅಜೆಂಡಾ ಏನಿರಬಹುದು? ಎಂದು ಶೋಧಿಸಿ ಸ್ವಂತ ಗಾಸಿಪ್ಪು ಹರಡುತ್ತಾರೆ.ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿ ಚಂದ್ರು ಅವರಿಗೂ ಇದೆಲ್ಲಾ ಆಗಿದೆ. ಆದರೆ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಏನು ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕಾದರೂ ಅಪಾರ ತಾಳ್ಮೆಬೇಕು ಎನ್ನುವುದು ಅವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಾಗಿದೆ. ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ದಾಟಿದ ಮೆಲೆ ಜನರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಬಗ್ಗೆ ಅವರಿಗೆ ಆಸಕ್ತಿಯೂ ಹೋಗಿದೆ.
ಜನರ ಟೀಕೆ,ಅನುಮಾನಗಳಿಗೆ ತಲೆಕೆಡಿಸಿಕೊಳ್ಳದೆ ತಮ್ಮಪಾಡಿಗೆ ತಾವು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿರುವುದೆ ಅದಕ್ಕೆಲ್ಲಾ ಉತ್ತರ ಎನ್ನುವ ಸತ್ಯವನ್ನು ಅವರು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರಯೋಗ ಸಫಲವಾದರೆ ಸಂತೋಷ.ವಿಫಲವಾದರೆ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆನಲ್ಲ ಎಂಬ ನೆಮ್ಮದಿ.ಕೊನೆಗೆ `ನೆಮ್ಮದಿ'ಉಳಿಯುವುದೇನು ಕಡಿಮೆ ಅದೃಷ್ಟವೆ? ಅಷ್ಟಾದರೂ ಸಾಕಲ್ಲವೇ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್.
ಹಳ್ಳಿಗಳಿಂದ ಬಂದ ಯುವಕರು ವಿಧ್ಯಾಭ್ಯಾಸಮಾಡಿ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.ಜಗತ್ತಿನ ನಕಾಶೆಯನ್ನೆ ಬದಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.ನೂರಾರು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಕ್ಷಿಪಣಿ ಹಾರಿಸುವಷ್ಟು ವಿಜ್ಞಾನ ಬೆಳೆದರು ನೇಗಿಲು ಮಾತ್ರ ಸುಧಾರಣೆ ಕಾಣಲೇ ಇಲ್ಲ.ರೈತನ ಸಾವಿಗೆ ಕವಡೆ ಕಾಸಿನ ಕಿಮ್ಮತ್ತು ಇಲ್ಲ.ಇದು ನಮ್ಮ ಮಹಾನ್ ಭಾರತ.
ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಮರಳಿದವರು ಇದ್ದಾರೆ.ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯಷ್ಟು ಮಾತ್ರ.ಒಬ್ಬ ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರ ತೇಜಸ್ವಿ,ಒಬ್ಬ ಕುರಿಯನ್,ಒಂದು ಬೈಫ್,ಅಮುಲ್ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದ್ದು ಗ್ರಾಮ ಭಾರತದ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸಿರಬಹುದು.ಆದರೀಗ ನಮ್ಮ ಅನ್ನ,ಹಾಲು,ಆಹಾರ ಕಕೊಡುವ ರೈತಾಪಿ ವರ್ಗದವರ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸುವ,ಹಳ್ಳಿಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸುವ ಇಂತಹ ಮಾದರಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಮಾತನಾಡಬೇಕಿದೆ.
ಗ್ರಾಮಮುಖಿಗೆ ಚೆಂದದ ಮುನ್ನಡಿ ಬರೆದಿರುವ ಪ್ರೊ.ಎಂ.ಕೃಷ್ಣೇಗೌಡರು ಸಧ್ಯದ ಭಾರತದ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಟ್ಟುವಂತೆ ವಿವರಿಸಿದ್ದು ತನಗೆ ಹಣ,ಕೀತರ್ಿ,ಬಂಗಲೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೊಟ್ಟ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿದ್ದುಕೊಂಡು ಅಪಮಾನ,ಸಾಲದಭಾದೆ,ಬಡತನ,ನೋವು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೊಟ್ಟ ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿಯ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯಾಮೋಹ ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್ ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ತುಂಬಾ ಆಪ್ತವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
"ನಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಗಳು ಈಗ ಹಿಂದಿನಂತಿಲ್ಲ ! ಇರಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ ಕೂಡಾ ! ಆದರೆ ಇರಬೇಕಾದಂತೆ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದೇ ನೋವು.ಹಿಂದೆ ಅನಾಗರಿಕತೆ,ಅನಕ್ಷರತೆ,ಅಂಧಶ್ರದ್ಧೆಗಳಿಂದ ನರಳುತ್ತಿದ್ದ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ನಿಧಾನವಾಗಿ ನಾಗರಿಕತೆ,ಅಕ್ಷರ,ಅರಿವುಗಳೂ ಬಂದವು.ಆದರೆ ಅವುಗಳ ಜೊತೆ ಜೊತೆಗೇ ಭ್ರಷ್ಟತೆ,ಬೂಟಾಟಿಕೆ,ಅಸೂಯೆ,ಅಹಂಕಾರ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಕಾಲಿಕ್ಕಿದವು.ಹಬ್ಬ,ಹುಣ್ಣಿಮೆ,ಕೋಲಾಟ.ದೊಣ್ಣೆ ವರಸೆ,ರಂಗದ ಕುಣಿತ,ಭಾಗವಂತಿಕೆ ಇಂಥ ಜಾನಪದೀಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳೆಲ್ಲಾ ಇಷ್ಟಿಷ್ಟೇ ಮರೆಯಾಗಿ ಇಸ್ಪೀಟು,ಕ್ಲಬ್ಬು,ಬಾರು ಮುಂತಾದವು ಶುರುವಾದವು.ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಊರೂರುಗಳನ್ನು,ಮನೆಮನೆಗಳನ್ನು ಉದ್ದುದ್ದ ಅಡ್ಡಡ ಸೀಳಿಬಿಟ್ಟವು.ಈಗ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಜಬರ್ಿನಿಂದ,ಜಂಬದಿಂದ ನಡೆಯುವ ಚಟುವಟಿಕೆ ಒಂದೇ- ಅದು ಎಲೆಕ್ಷನ್ನು ! ಹಾಗಾಗಿ ಈಗ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ರೈತಾಪಿ ಜನ,ಕಸುಬುಗಾರರು,ಅನ್ನೋರೆ ಯಾರು ಇಲ್ಲ.ಇರುವವರೆಲ್ಲ ಕಾಂಗ್ರೇಸ್, ಬಿಜೆಪಿ,ಜೆಡಿಎಸ್ ಪಕ್ಷಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ! ಹಿಂದೆ ತಾವು ಯಾವ ವಂಶದವರು ಅಂತ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಹಾಗೆ ಈಗ ಜನ ತಾವು ಯಾವ ಪಾಟರ್ಿಯವರು ಅಂತ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ". ಎನ್ನುವ ಪ್ರೊ.ಎಂ.ಕೃಷ್ಣೇಗೌಡರು ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರು `ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹಬ್ಬ' ಶುರುಮಾಡುವಾಗ ವಸ್ತು ಸ್ಥಿತಿ ಹೀಗೆ ಇತ್ತು ಈಗ ಸ್ವಲ್ಪ ಬದಲಾಗಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿಯ ರೈತರು,ರೈತ ಮಹಿಳೆಯರು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ,ಕೇರಳ,ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ,ಹರಿಯಾಣ,ಪಂಜಾಬ್,ದೆಹಲಿಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿನೀಡಿ ಆಯಾಯ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಬೆಳೆಗಳು ಹಾಗೂ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿನ ಸುಧಾರಿತ ಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ಮೂಡಿದೆ. ಹಳ್ಳಿಗಳೆಲ್ಲ ವೃದ್ಧಾಶ್ರಮಗಳಾಗುತ್ತಿವೆ,ಕೃಷಿಯಿಂದ ಯುವಕರು ವಿಮುಖರಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ,ಕೃಷಿ ಲಾಭದಾಯಕ ಉದ್ಯೋಗವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಗೊಣಗುವ ಬದಲು ಇಂತಹ ಸಂಘಟನಾತ್ಮಕ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಹಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಹಳಿಗೆ ತರಬೇಕಾದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ನಗರ ಸೇರಿರುವ ವಿದ್ಯಾವಂತ ಯುವಕರ ಮೇಲಿದೆ.
"ಆ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನಾಳೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಏನಾದರೂ ಭರವಸೆ ಮೂಡಬೇಕಾದರೆ ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಹೋಗಿ ನಗರ ಸೇರಿ ಬಾಳಿ ಬದುಕುತ್ತಿರುವ ತರುಣರು,ತಿಂಗಳಿಗೊಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿಬರಬೇಕು. ಅವರು ಹಳ್ಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ನೆಲಸುವುದು ಬೇಡ ಸಂಪರ್ಕ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.ಅಲ್ಲಿಗೆ ಕಾಯಕಲ್ಪ ಒದಗಿಸಬೇಕು.ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಆಸ್ಪತ್ರೆ,ರಸ್ತೆ,ಕುಡಿಯುವ ನೀರು,ಸಂಘಟನೆ, ಸ್ವುದ್ಯೋಗ ಈ ಬಗೆಯ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ತರಬೇಕು.ಇದಕ್ಕೆ ಹತ್ತು ಜನ ಯುವಕರು ಸಾಕು.ನಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲೂ ಮಾಡಬೇಕಾದ ನೂರಾರು ಕೆಲಸಗಳಿವೆ.ನನ್ನ ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ನಗರಕ್ಕೆ ಹೊರಟು ಹೋಗಿರುವ ಅಣ್ಣ ತಮ್ಮಂದಿರಿಗಾಗಿ ನಾನಿನ್ನೂ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದೇನೆ" ಎಂಬ ನಾಗತಿಹಳ್ಳಿ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್ ಅವರ ಅವರ ಮಾತಿಗೆ ಕಿವಿಯಾಗೋಣ.
ಹೊಸ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ  ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಹೊಸ ನಿರ್ಣಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದರೂ ಗ್ರಾಮಮುಖಿಯಾಗಿರಲಿ.ಹಳ್ಳಿಯ ಮಕ್ಕಳ ಶ್ರಮದ ಋಣ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಮೇಲಿದೆ. ದೇಶಕ್ಕೆ ಅನ್ನ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆ ಒದಗಿಸಿರುವ ನೇಗಿಲಯೋಗಿಯ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಚಿಂತಿಸೋಣ ಅಲ್ಲವೇ.

ನೆಲಮೂಲದ ಕಡೆಗೆ , ಪಣ್ಯದಹುಂಡಿ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮಪುರಾಣ !

# ಮಿಶ್ರಬೆಳೆ-ಬೆರಕೆ ಸೊಪ್ಪಿನ ವಿಸ್ಮಯ ಲೋಕ # ದೇಸಿ ಕೃಷಿಜ್ಞಾನ ಪರಂಪರೆ 

ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮನವರ ಅನುಭವದ ಮಾತುಗಳು ನಮ್ಮ ಹಳೆ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿ ಎಷ್ಟು ಸಂಪದ್ಭರಿತವಾಗಿದೆ,ರೈತರನ್ನು ಹೇಗೆ ಸ್ವಾವಲಂಭಿಗಳಾಗಿಸುವ ವಿಧಾವವಾಗಿದೆಯೆಂದು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಿಸಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.ಈ ನೆಲದ ಅಮೂಲ್ಯ ಕೃಷಿ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿ ಜಾನಪದ ಹಾಡುಗಳಲ್ಲಿ,ಗಾದೆ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ,ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪದ್ಧತಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿ,ಯಾವ ಅಕ್ಷರ ಜ್ಞಾನದ ಹಂಗು ಇಲ್ಲದೆ ಮಹಾನ್ ಜ್ಞಾನ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮುಂದಿನ ಜನಾಂಗಗಳಿಗೆ ದಾಟಿಸುತ್ತಾ ಬವಂದಿರುವುದು ಅದ್ಭುತ.- ರಮೇಶ್ ಎನ್.ಗಂಗಾವತಿ.

===============================================

ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಇವೆರಡು ಒಂದೇ ನಾಣ್ಯದ ಎರಡು ಮುಖಗಳು.ತಿನ್ನುವ ಆಹಾರ ಮನುಷ್ಯನ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ಈಗ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಗೊತ್ತಾಗಿದೆ. ಆಹಾರದಲ್ಲಿನ ಪೌಷ್ಠಿಕತೆ, ಆಪೌಷ್ಠಿಕತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಮೂಡಿದೆ.ಯಾವ ಯಾವ ಹಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಯಾವ ವಿಟಮಿನ್ಗಳಿವೆ,ಯಾವ ಸೊಪ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಶಕ್ತಿ ಇದೆ ಎಂಬ ಅರಿವು ಮೂಡಿದೆ.ಜನರು ವಿಷಮುಕ್ತ ಆಹಾರವನ್ನೆ ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದ ಜನ ಇದ್ಯಾವುದನ್ನು ಚಿಂತಿಸದೆ ಆರೋಗ್ಯವಾಗಿದ್ದರು.ಕಾರಣ ಅವರ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿ.ಕಾಳುಕಡ್ಡಿ ಜೊತೆಗೆ ಬೆರಕೆ ಸೊಪ್ಪಿನ ಬಳಕೆ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜನರನ್ನು ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಿಂದ ದೂರವಿರಿಸಿತ್ತು. ಆದರೆ ಕಳೆದ ಎರಡು ದಶಕದಿಂದ ನಮ್ಮ ಹೊಲದ ಉತ್ಪಾದಕತೆ ಕುಗ್ಗಿ ಹೋಗಿದೆ.ನಮ್ಮಲ್ಲಿದ್ದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಬೆಳೆ ಪದ್ಧತಿ ನಾಶವಾಗಿ ಏಕ ಬೆಳೆ ಪದ್ಧತಿ ತಲೆ ಎತ್ತಿದ ಪರಿಣಾಮ ಶ್ರೀಮಂತರ ಕಾಯಿಲೆಕಸಾಲೆಗಳು ನಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಗೂ ಬಂದಿವೆ.

ಶುಗರ್ರು,ಬಿಪಿ, ಹೃದಯ ಸಮಸ್ಯೆ ಇವೆಲ್ಲಾ ಈಗ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲೂ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾಯಿಲೆಯಂತಾಗಿಬಿಟ್ಟಿವೆ.ಇಂತಹ ಆತಂಕದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರೈತಾಪಿ ವರ್ಗ ಮತ್ತೆ ಮಿಶ್ರಬೆಳೆ ಪದ್ಧತಿಗೆ ಮರಳಬೇಕಿದೆ. ಹಿಂತಿರುಗಿ ನೋಡಿದರೆ ಸಾಲುಬೆಳೆ,ಪಟ್ಟೆಬೆಳೆ,ಅಂಚಿನ ಬೆಳೆಗಳಲ್ಲದೆ ಬೆಳೆ ಆವರ್ತನೆ ಮುಂತಾದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಬೆಳೆ ಪದ್ಧತಿಗಳು ನಮ್ಮ ವ್ಯವಸಾಯದ ಭಾಗವೇ ಆಗಿದ್ದವು.ಒಂದು ನಾಡಿನ ನಿದರ್ಿಷ್ಟ ಸಂಸ್ಕೃತಿ,ಪರಂಪರೆಯೊಂದಿಗೆ ನಿದರ್ಿಷ್ಟ ಕೃಷಿ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ವಿವೇಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಹೊಂದಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಹೊಂದಿದ ಬೆಳೆ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಇವು.

ರಾಜ್ಯದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೆ ತಿರುಗಾಡಿದರೆ ಇಂತಹ ಜ್ಞಾನದ ಗಣಿಗಳು ಸದ್ದುಗದ್ದಲವಿಲ್ಲದೆ ಕಾಯಕ ನಿರತವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.ಮಣ್ಣಿನ ಫಲವತ್ತತೆಯನ್ನು ಸುಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವ ಕಾಯಕದಲ್ಲಿ ಇವರು ನಿರತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇವರೆಲ್ಲರ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಂತಿರುವ ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಚಾ.ನಗರದ ಸನಿಹದಲ್ಲೆ ಇರುವ ಪಣ್ಯದಹುಂಡಿ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೆ ಹೇಳಬೇಕು.

60 ವರ್ಷ ದಾಟಿರುವ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮ ಈಗಲೂ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ದುಡಿಯುತ್ತಾರೆ.ಹುರುಳಿ ಕೀಳಲು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮ ಅವರ ಅನುಭವದ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದರೆ ನಮ್ಮ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿ ಎಷ್ಟೊಂದು ಶ್ರೀಮಂತವಾಗಿತ್ತು, ಕೃಷಿ ಎಷ್ಟು ಸ್ವಾಲಂಭಿಯಾಗಿತ್ತು, ಈ ನೆಲದ ಅಮೂಲ್ಯ ಕೃಷಿಜ್ಞಾನ ಎಷ್ಟೊಂದು ಸಂಪತ್ತ್ಭರಿತವಾಗಿತ್ತು ಎನ್ನುವುದು ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ.ಅಕ್ಷರದ ಹಂಗು ಇಲ್ಲದೆ ಗಾದೆ,ಜಾನಪದ ಹಾಡುಗಳ ಮೂಲಕ ದೇಸಿಕೃಷಿ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ದಾಟಿಸುವ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮನಂತಹವರೇ ನಮ್ಮ ನೆಲಮೂಲದ ಪರಂಪರೆಯ ನಿಜವಾದ ವಾರಸುದಾರರು. ಬೆರೆಕೆ ಸೊಪ್ಪಿನ ಬಗ್ಗೆ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮನವರಿಗೆ ಇರುವ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಜ್ಞಾನ ನಮ್ಮನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಬೇರಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತದೆ.

ಈ ಬಾರಿ ಉತ್ತಮ ಮಳೆಯಾದ ಪರಿಣಾಮ ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಣಭೂಮಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಐದಾರುವರ್ಷದ ನಂತರ ರೈತರು ರಾಗಿ,ಹುರುಳಿ,ಜೋಳ,ಮುಸುಕಿನ ಜೋಳ,ಸೂರ್ಯಕಾಂತಿ, ಎಳ್ಳು, ಅವರೆ ಯಂತಹ ಮಳೆಯಾಶ್ರಿತ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆದುಕೊಂಡರು.ಬಹುತೇಕ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಏಕಬೆಳೆಯಾಗಿಯೇ ಬೆಳೆದುಕೊಂಡದ್ದನ್ನು ನೀವು ಗಮನಿಸಿರಬಹುದು. ಇವೆಲ್ಲಾ ಹಿಂದೆ ಮಿಶ್ರ ಬೆಳೆಯಾಗಿ ರೈತರಿಗೆ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಮನೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಕಾಳು,ಸೊಪ್ಪು,ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ಬೇಕಾದ ಮೇವು ಎಲ್ಲವನ್ನು ತಂದುಕೊಡಬಲ್ಲ ಆಹಾರ ಬೆಳೆಗಳಾಗಿದ್ದವು. ದೇಸಿಕೃಷಿ ಜ್ಞಾನ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮರೆತು ಏಕಬೆಳೆ ಪದ್ಧತಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡ ಪರಿಣಾಮ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲೂ ಪೌಷ್ಠಿಕ ಆಹಾರದ ಕೊರತೆ ಉಂಟಾಯಿತು.ಇಂತಹ ಆತಂಕಕಾರಿ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮನಂತಹವರ ನೆಲಮೂಲದ ಕೃಷಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಸ ತಲೆಮಾರಿನ ರೈತರು ಈಗ ಹೊಸದಾಗಿ ಕಲಿಯಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಇದೆ.

"ಹಿಂದೆಯೆಲ್ಲ ನಾವು ಸಾಮಕ್ಕಿ(ಸಾಮೆ ಅಕ್ಕಿ) ಅನ್ನಾನೇ ತಿಂತಾ ಇದ್ದಿದ್ದು.ಈಗಿನ ಥರ ನೆಲ್ಲಕ್ಕಿ ಅನ್ನ ಅಲ್ಲ.ಕರಿ ಹಿಂಡಗನ ಸಾಮ ಅಂತ ತುಂಬಾ ಗಟ್ಟಿ.ಅದನ್ನ ಬೇಯಿಸ್ಬುಟ್ಟು ಒಣ ಹಾಕುತಿದ್ದೋ.ಅದನ್ನೇ ಊಟ ಮಾಡವು.ಒಂದೊತ್ತು ಮಾತ್ರ ಈ ನೆಲ್ಲಕ್ಕಿ ಅನ್ನ ಮಾಡುತಿದ್ದೋ.ಹಂಗೆ ಮಾಡಿ ಒಂದು ಪಲ್ಲ ಅಕ್ಕಿ ಒಂದು ವರ್ಸ ಬರಸ್ತಿದ್ದೋ.ರಾಗಿ ಹೊಲದಲ್ಲಿ8,10 ಸಾಲಿಗೆ ಎರಡು ಸಾಲು ನವಣೆ ಬಿಟ್ಟು ಅದರ ಮಧ್ಯ ಎರಡು ಸಾಲು ಸಾಮೆ ಬಿಡಾಂವು. ನಡುವೆ ಅವರೆ ಸಾಲು. ಕಾಳು ಬಂದರೆ ಮಗಳಿಗೆ,ಸೊಸೆಗೆ,ಅಪ್ಪನ ಮನೆಗೆ ಅಂತ ಕೊಡ್ತಾ ಇದ್ದೊ.ದಿನ ಮನೆಗೆ ಚಟ್ನಿಗೆ ಹುಚ್ಚೆಳ್ಳಿಲ್ದೆ ಆದ್ದಾ? ತಲೆಗೆ ತಂಪಿಗೆ ಹರಳೆಣ್ಣೆ ಇಲ್ದೆ ಆದ್ದಾ? ಇದೆಲ್ಲ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಈ ಪದ್ಧತಿ ಮಾಡ್ತೀವಿ" ಎಂದು ಹೇಳುವಾಗ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮನವರ ಸಂಸಾರದ ಆರೋಗ್ಯದ ಗುಟ್ಟು ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ.

ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆಹಾರಕ್ಕೆ/ಊಟಕ್ಕೆ.ಅಷ್ಟೇ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮಣ್ಣಿಗೆ ಶಕ್ತಿಕೊಡಕ್ಕೆ,ದನಕರುಗಳ ಮೇವಿಗೆ.ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಬೆಳೆದರೆ ಆಪತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಾರಿಕೊಂಡರೆ ಅಷ್ಟು ಇಷ್ಟು ಆದಾಯ ಸಿಕ್ಕುತ್ತೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

ಜೋಳದ ಜೊತೆ ತೊಗರಿ, ತಡಗುಣಿ.ಜೋಳ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹುರುಳಿ.ಜೋಳ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ ಹುರುಳಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲಿ ಅಂತಾನೇ ತೊಗರಿ ಸಾಲು ಹಾಕೋದು. ಹಿಂಗಾರಲ್ಲಿ ತಡಗುಣಿ ತೀರಿಹೋದ ಮೇಲೆ ತೊಗರಿ ಸಾಲಿನ ಮಧ್ಯ ಅಂತರ ಇರುತ್ತಲ್ಲ ಅದರಲ್ಲಿ ಹುರುಳಿ ಬಿತ್ತಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತೆ.ಜೋಳ ಕಟಾವಾಗಿ ತೊಗರಿ ಇರುವಂಗೆ ಹುರುಳಿ ಬಿತ್ತದು.ತೊಗರಿ ಬ್ಯಾಸಿಗೆ ವರೆಗೂ ಬರುತ್ತೆ.ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಹುರುಳಿ ಕೀಳದು. ಹುರುಳಿ ಜೊತೆ ಬೇಕಾದರೆ ಎರಡು ಕಡ ಬಿಳಿ ಅಲಸಂದೆ ಬಿತ್ತಬಹುದು. ಹುರುಳಿ ಸೆಪ್ಟಂಬರ್-ಅಕ್ಟೋಬರ್ನಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬನಿಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತೆ.ಬಡಗಲ ಕಾಡಿನವರಿಗೆ ಹುರುಳಿ.ತೆಂಕಲ ಕಾಡಿನವರಿಗೆ ಕಡಲೆ ಎನ್ನುವಲ್ಲಿ ಅವರ ಅಪಾರವಾದ ಕೃಷಿ ಅನುಭವ ಕೆಲಸಮಾಡಿದೆ.

ಇವರ ಬಳಿ ಈಗ ಹಲವಾರು ದೇಸಿತಳಿಯ ಬೀಜಗಳಿವೆ.ಸಣ್ಣ ತಡಗುಣಿ,ಯಮ ತಡಗುಣಿ,ಕೆಂಪು ಮುದುಗ,ಬಿಳಿ ಮುದುಗನ ಜೋಳ (ಊಟದ ಜೋಳ).ತೊಗರಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಂಪು ತೊಗರಿ,ಬಿಳಿ ತೊಗರಿ,ಮಚ್ಚೆ ತೊಗರಿ ಅಂತ ಮೂರು ಥರದ ಬೀಜಗಳಿವೆ. ಪೊದೆ ಅವರೆ,ಬಿಳಿ ಅವರೆ,ಕೆಂಪು ಅವರೆ ಅಂತ ಮೂರು ತಳಿಗಳಿವೆ.ಮಚ್ಚೆ ಹರಳು,ಸಣ್ಣ ಹರಳು,ದೊಡ್ಡ ಹರಳು ಇವೆ.ಹಿತ್ತಲಲ್ಲಿ ಒಂದೆರಡು ದೊಡ್ಡ ಹರಳು ಮರಗಳಿದ್ದರೆ ನಾಕು ಗೊನೆ ಬಂದರೆ ಒಂದು ಸೇರು ಹರಳಾಯ್ತದೆ.ಅದು ತಲೆಗೆ/ನೆತ್ತಿಗೆ ಬಹಳ ಶ್ರೇಷ್ಠ.ದೇವರ ದೀಪಕ್ಕೂ ಈ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನೆ ಬಳಸ್ತೀವಿ.ನಾನು ಜೇನು ತುಪ್ಪದಂಗೆ ಎಣ್ಣೆ ತೆಗೀತೀನಿ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

"ಬಿಳಿ ಎಳ್ಳು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ.ಅದು ಬೆಜ್ಜಲು ಜಮೀನಿಗೆ ಆಗಲ್ಲ.ಅದಕ್ಕೆ ಕಪ್ಪು ಮಣ್ಣೇ ಬೇಕು.ಅದಕ್ಕೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಎಳ್ಳು ಬೆಳೆತ್ತೀವಿ.ಬರೀ ಎಳ್ಳನ್ನೇ ಬಿತ್ತಿದರೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬರಲ್ಲ.ಕಡ್ಡಿ ಸಣ್ಣವಾಗಿ ಇಳುವರಿ ಬರಲ್ಲ.ಅದಕ್ಕೆ ಮಿಶ್ರ ಬೆಳೆಯಾಗಿ ಬಿತ್ತಬೇಕು.ಮುತ್ತಪ್ಪನ ಕಾಲದ ಹುಚ್ಚೆಳ್ಳು ನಮ್ಮಲ್ಲಿದೆ. ಕಂಬು ಜಾಂಡೀಸ್ ಕಾಯಿಲೆಗೆ ಔಷಧಿ ಅದು ನಮ್ಮಲ್ಲಿದೆ" ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾ ಹೋಗುವ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮನ ಒಣ ಬೇಸಾಯ ಬೆಳೆಗಳ ಅನುಭವವನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದರೆ ಖುಷ್ಕಿ ಬೇಸಾಯದ ಜ್ಞಾನ ಭಂಡಾರದ ಬಳಿ ಕುಳಿತಂತಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಮುದಾಯಗಳು ನೂರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಅನುಭವದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಕೊಂಡ ಮಿಶ್ರಬೆಳೆ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಕೃಷಿ ವಿವಿಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಆಧುನಿಕ ಮಿಶ್ರಬೆಳೆ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನೂ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿಯೇ ನೋಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವ ಮಾತು ಸತ್ಯ.

ಬೆರಕೆ ಸೊಪ್ಪಿನ ವಿಸ್ಮಯ ಲೋಕ : ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮನವರಿಗೆ ಇರುವ ಬೆರಕೆ ಸೊಪ್ಪಿನ ಜ್ಞಾನ ನಮ್ಮನ್ನು ನೆಲಮೂಲಕ್ಕೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿಬಿಡುತ್ತದೆ.ಬೆರಕೆ ಸೊಪ್ಪಿಗೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮೌಲ್ಯ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮೌಲ್ಯ ಅಪಾರವಾಗಿದೆ.ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಜಾತಿಯ ಸೊಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಿದರೆ ಬೆರಕೆ ಸೊಪ್ಪು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.ಈ ರೀತಿಯ ನಲವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜಾತಿಯ ಸೊಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವುದೆ ವಿಸ್ಮಯ ಸಂಗತಿ.ಈ ರೀತಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಸೊಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಅಡುಗೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ಬೆರೆಸಿದಾಗ ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಸೊಪ್ಪಲ್ಲಿ ರೋಗ ಒಡೆಯೋ ಗುಣ ಇರುತ್ತದೆ.

"ನಾವು ವಾರಕ್ಕೆ ಮೂರು ದಿನವಾದ್ರೂ ಬೆರಕೆ ಸೊಪ್ಪು ಮಾಡ್ತೀವಿ.ಗಭರ್ಿಣಿಯರಿಗೆ ಮಾತ್ರೆಯ ಬದಲು ವಾರಕ್ಕೆ ಎರಡುಮೂರು ಸಲ ಬೆರಕೆ ಸೊಪ್ಪು ಉಪಯೋಗಿಸಿದರೆ ತಾಯಿ ಮಗು ಆರೋಗ್ಯದಿಂದಿರುತ್ತಾರೆ" ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮ. ಅವರ ಸೊಸೆ ಪುಷ್ಪ ಅವರಿಗೂ ಸೊಪ್ಪಿನ ಜ್ಞಾನ ಬಳುವಳಿಯಾಗಿ ಬಂದಿದೆ.

ಬೇಸಿಗೆಕಾಲದಲ್ಲಿ ನೀರಾವರಿ ಮಾಡಿದವರ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಬದಗಿರ ಸೊಪ್ಪು,ಕಿಲಕೀರೆ ಸೊಪ್ಪ ಇದೆಲ್ಲ ಸಿಕುತ್ತೆ.ಜನವರಿಯಿಂದ ಮಾಚರ್್ವರೆಗೆ ಯಾವ ಸೊಪ್ಪು ಸಿಕ್ಕಲ್ಲ. ಆಷಾಢ (ಜೂನ್,ಜುಲೈ)ದಲ್ಲಿ ಆಹಾರದ ಕೊರತೆ. ಎಲ್ಲ ಬೆಳೆ ಬಿತ್ತಿ ಯಾವುದು ಬೆಳೆದಿರೋದಿಲ್ಲ.ಈ ಟೈಮಲ್ಲಿ ಯಾವ ದವಸಧಾನ್ಯಗಳು ಇರೋದಿಲ್ಲ.ಇಂಥ ಟೈಮಲ್ಲಿ ಭೂಮಿ ತಾಯಿ ನಮಗೆ ಬೆರಕೆ ಸೊಪ್ಪು ಕೊಟ್ಟು ಸಹಾಯ ಮಾಡ್ತಾಳೆ.ಹಿತ್ತಲಲ್ಲಿ ಕುಂಬಳ,ಪಡುವಲ,ಸೋರೆ,ಹೀರೆ ಗಿಡ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತವೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮ.

ಆಲೆ,ಅಗಸೆ,ಒನಗನೆ,ಗಣಿಕೆ,ಒಂದಲಗ,ಕುಂಬಳ,ಜವಣ,ಮುಳ್ಳುಗೀರೆ ಮುಂತಾದ ಈ ಇಲ್ಲ ಸೊಪ್ಪಿನ ಔಷದೀಯ ಗುಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪಟಪಟನೇ ಮಾತನಾಡುವ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮ ಪಾಥರ್ೇನಿಯಂ ಗಿಡ ಬಂದಮೇಲೆ ಸೊಪ್ಪುಗಳು ಕಣ್ಮರೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ವಿಷಾದ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಮಿಶ್ರ ಬೆಳೆಯ ಉಳಿವು ಮಹಿಳೆಯರ ಮೇಲೆಯೆ ನಿಂತಿದೆ.ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆಗಳ ಬೆನ್ನುಹತ್ತಿದ ಪರುಷರು ಏಕ ಬೆಳೆ ಪದ್ಧತಿಗೆ ಒಲಿದ ಪರಿಣಾಮ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಕಟಗಳು ಹೆಚ್ಚಾದವು.ಹೀಗಾಗಿ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮನವರಂತಹವರು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪವಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇಂತಹವರ ಅನುಭವದ ದಾಖಲಾತಿ ನಡೆಯಬೇಕು. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಇನ್ಸಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಾರ್ ಕಲ್ಚರಲ್ ರಿಸಚರ್್ ಅಂಡ್ ಆ್ಯಕ್ಷನ್ (ಇಕ್ರಾ) "ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮನ ಪುರಾಣ" ಮಿಶ್ರಬೆಳೆ-ಬೆರಕೆ ಸೊಪ್ಪಿನ ವಿಸ್ಮಯ ಲೋಕ ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ತಲೆಮಾರಿಗೆ ದೇಸಿಕೃಷಿ ಜ್ಞಾನ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ನೆರವಾಗಿದೆ.

ಕ್ರೀಯಾಶೀಲ ಅಜ್ಜಿ,ಸೃಜನಶೀಲ ಅಜ್ಜ ಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದರೆ ಎರಡು ತಲೆಮಾರಿನ ದೇಸಿಜ್ಞಾನ ಪರಂಪರೆ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿದ್ದಂತೆ.ಮಳೆ,ಬೆಳೆಗಳ ಮಹತ್ವ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ.

ನಮ್ಮ ಅಜ್ಜನೊಬ್ಬನಿದ್ದ, ಅವನಿಗೆ ತೋಟದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ತೆಂಗಿನ ಮರದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಯಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯೂ ಗೊತ್ತಿರುತ್ತಿತ್ತು.ನಾವು ಕದ್ದು ಎಳನೀರು ಕುಡಿದರೆ,ಮಾರನೆ ದಿನ ಮನೆಗೆ ಬಂದು ಆ ಮರದಲ್ಲಿ ಯಾರೊ ಎಳನೀರು ಕಿತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದ.ತೋಟದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಗಿಡಮರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರವಾದ ಜ್ಞಾನ ಅವರಿಗಿತ್ತು. ಹೊಸ ತಲೆಮಾರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಜಮೀನು ಯಾವ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಇದೆ ಎನ್ನುವುದೆ ಮರೆತುಹೋಗುತ್ತಿರುವ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮನ ಪುರಾಣ ಚಿಂತಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ನಮ್ಮ ಊಟದಲ್ಲಿ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ತಂದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಹೇಳಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಪಣ್ಯದಹುಂಡಿ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮನಂತಹ ದೇಸಿಜ್ಞಾನ ದೀವಿಗೆಯನ್ನು ನಾಡಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದ ಇಕ್ರಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಅಭಿನಂದನೀಯ ಕೆಲಸಮಾಡಿದೆ.

ಮಿಶ್ರಬೆಳೆಯ ಕಲೆ,ವಿಜ್ಞಾನ,ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ,ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ,ಶ್ರಮಶಾಸ್ತ್ರ,ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮ ಎಳೆಎಳೆಯಾಗಿ ಬಿಚ್ಚಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಸಹಜ ಸಾಗುವಳಿ ಕೃಷಿ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಸಂಪಾದಕಿ ವಿ.ಗಾಯತ್ರಿ, ಎನ್.ಶಿವಲಿಂಗೇಗೌಡ ಪುಟ್ಟೀರಮ್ಮನವರ ಅನುಭವದ ನುಡಿಗಳನ್ನು ಅಕ್ಷರ ರೂಪದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಿ ನಾಡಿನ ರೈತರಿಗೆ ಒಳಿತುಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಅವರ ಮಗ ಶಿವಲಿಂಗೇಗೌಡ 9663142186 ಅವರನ್ನು ಸಂಪಕರ್ಿಸಿ.

====================

ಸುಸ್ಥಿರ ಬದುಕಿಗೆಬೇಕು ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಯ ಅನುಷ್ಠಾನ

.ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಹೆಬ್ಬಾಳದಲ್ಲಿರುವ ಜಿಕೆವಿಕೆ (ಗಾಂಧಿ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ) ಯಲ್ಲಿನವೆಂಬರ್ 16 ರಿಂದ 19 ರವರೆಗೆ ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳಕಾಲ ನಡೆದ ಕೃಷಿ ಮೇಳ ನಡೆಯಿತು. ಕೃಷಿ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಗಮನ ಸೆಳೆದಿದ್ದು ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆಯ ತಾಕುಗಳು. ಸಣ್ಣ ಹಿಡುವಳಿದಾರರು ಒಂದೆರಡು ಎಕರೆ ಜಮೀನು ಇರುವ ಕೃಷಿಕರು ಹೇಗೆ ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದು ನೋಡಿ ಕಲಿಯುವ ರೈತನಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ನಿಂತಲೆ ಒದಗಿಸುವಂತಿತ್ತು. ಜಮೀನಿನ ಒಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಹೊಂಡ, ಅದರ ಮೇಲೆಯೇ ಕೋಳಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆ ಕೇಜ್ ನಿಮರ್ಾಣ, ಪ್ರತಿ ಹತ್ತು ಇಪ್ಪತ್ತು ಗುಂಟೆಯಲ್ಲಿ ದನಕರುಗಳಿಗೆ ಮೇವು ಒಂದು ಕಡೆ, ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳು,ಕಾಳುಗಳು,ಬತ್ತ,ತರಕಾರಿ,ಅರಣ್ಯಧಾರಿತ ಕೃಷಿ,ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ, ಮಳೆಯಾಶ್ರಿತ ಬೆಳೆಗಳು, ಹನಿ ನೀರಾವರಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಲಾಭದಾಯಕ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳ ಬುದು ಎನ್ನುವ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಜಿಕೆವಿಕೆ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ರೈತರು ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ತಾಂತ್ರಿಕ ನೆರವು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ಸುಸ್ಥಿರ ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

=========================================

# ಜಿಕೆವಿಕೆ ಕೃಷಿಮೇಳದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆ # ತಾಂತ್ರಿಕತೆ,ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಮಾಹಿತಿ

ರೈತನ ಆದಾಯ ದ್ವಿಗುಣಗೊಳ್ಳಬೇಕು. ರೈತ ಸ್ವಾವಲಂಭಿಯಾಗುವ ಮೂಲಕ ಸುಸ್ಥಿರ ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಅನುಷ್ಠಾನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಹಾಗಂತ ಎಲ್ಲರೂ ಹೇಳುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ.ಆದರೆ ಅದು ಎಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಷ್ಠಾನವಾಗಿದೆ ಎಂದು ನೋಡಿದರೆ ನಿರಾಸೆಯಾಗುವುದು ನಿಶ್ಚಿತ. ಇಂತಹ ನಿರಾಶವಾದದ ನಡುವೆಯೂ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯಷ್ಟು ರೈತರು ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಇವೆ. ಅಂತಹ ಒಂದೆರಡು ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ನಿಮಗೆ ಹೇಳಬೇಕು.

ಚಾಮರಾಜನಗರ ತಾಲೂಕಿನ ಹರದನಹಳ್ಳಿಯ ಎನ್.ಮಂಜುನಾಥ್ ಮತ್ತು ಮೈಸೂರು ತಾಲೂಕು ಲಕ್ಷ್ಮೀಪುರದ ಕೆಂಚೇಗೌಡ ಅವರು ಬೆಂಗಳೂರು ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವ ವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಆಡಳಿತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ (ಜಿಕೆವಿಕೆ) ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಲಹೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಆದಾಯವನ್ನು ದ್ವಿಗುಣ ಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಇತರೆ ರೈತರಿಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಬೆಂಗಳೂರು ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವ ವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ತನ್ನ ಆಡಳಿತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುವ 13 ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿ ಯೋಜನೆಯಡಿ (2011 ರಿಂದ 2014) 25 ಸಾವಿರ ರೈತರ ತಾಕುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆ ಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ, ಕೃಷಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ವರಮಾನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ನೆರವಾಗಿದೆ.

ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಅವಶ್ಯಕ ಪರಿಕರಗಳಿಗಾಗಿ ಆಥರ್ಿಕ ನೆರವು ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಿ ರೈತರನ್ನು ಸ್ವಾವಲಂಭಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲು ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮುಂದಾಗಿರುವುದು ಸರಿ. ಆದರೆ ಇಂತಹ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರಗಳ ನೆರವು, ಸಲಹೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವನ್ನು ಎಷ್ಟು ರೈತರು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ನೋಡಲು ಹೋದರೆ ನಿರಾಸೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಜಿಕೆವಿಕೆ ಕೇಂದ್ರಗಳು ರೈತರನ್ನು ತಲುಪಲು ವಿಫಲವಾಗಿವೆಯೊ ಅಥವಾ ರೈತರಿಗೆ ಜಿಕೆವಿಕೆಯಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಸೌಲಭ್ಯ, ಮಾಹಿತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವಿಲ್ಲವೊ ಎನ್ನುವುದು ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ರೈತರು ಮತ್ತು ಜಿಕೆವಿಕೆ ನಡುವೆ ಉತ್ತಮ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಬೆಸೆದರೆ ಕೃಷಿಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ, ರೈತರಿಗೆ ಲಾಭವಾಗುವುದಂತೂ ನಿಶ್ಚಿತ.ಇಂತಹ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ವಿದ್ಯಾವಂತ ಯುವಕರು ಮಾಡಿದರೆ ಕೃಷಿ ವಲಯದ ಪುನಶ್ಚೇತನಕ್ಕೆ ನೆರವಾದಂತಾಗುತ್ತದೆ.

ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯವರು ಸುತ್ತೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ಜಿಕೆವಿಕೆ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೂ ,ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯವರು ಹರದನಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಜಿಕೆವಿಕೆ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಪರಸ್ಪರರೂ ಹೆಚ್ಚು ಕ್ರೀಯಾಶೀಲರಾಗಿ ಇರುವಂತೆ ಮಾಡಿದರೆ ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆಯ ತಾಕುಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದರಲ್ಲಿ ಸಂಶಯವಿಲ್ಲ.ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಹೆಬ್ಬಾಳದಲ್ಲಿರುವ ಜಿಕೆವಿಕೆ (ಗಾಂಧಿ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ) ಯಲ್ಲಿನವೆಂಬರ್ 16 ರಿಂದ 19 ರವರೆಗೆ ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳಕಾಲ ನಡೆದ ಕೃಷಿ ಮೇಳಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಬಂದ ಮೇಲೆ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಮೂಡಿದ ಸುಸ್ಥಿರ ಕೃಷಿ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಈ ಬಾರಿ ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.

ಕಳೆದ ನಾಲ್ಕಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಮಳೆ ಇಲ್ಲದೆ ಕಂಗೆಟ್ಟಿದ್ದ ರೈತ ಈ ಬಾರಿಯ ಮುಂಗಾರಿನಲ್ಲಿ ಸುರಿದ ಮಳೆಯಿಂದಾಗಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. ಭರ್ಜರಿ ಮಳೆಗೆ ಹರ್ಷಗೊಂಡಿರುವ ರೈತನ ಮೊಗದಲ್ಲಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮಂದಹಾಸ ಮೂಡಿಸುನ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈ ಬಾರಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಜಿಕೆವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕೃಷಿ ಮೇಳ ರೈತರಲ್ಲಿ ಭರವಸೆ ಮೂಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಫಲವಾಗಿದೆ.

ನೂತನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಸುಧಾರಿತ ತಳಿಗಳ ಕೃಷಿ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆ, ನೀರಿನ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು, ಜಲಾನಯನ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಹೊಸ ತಳಿಗಳ ಬಿಡುಗಡೆ ಜೊತೆಗೆ ಉತ್ತಮ ಸಾಧನೆಮಾಡಿದ ರೈತರಿಗೆ ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯೂ ಸೇರಿದಂತೆ 144 ಸಾಧಕ ರೈತರನ್ನು ಸನ್ಮಾನ. ಲ್ಲಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಹಾಗೂ 69 ತಾಲೂಕುಗಳ ಯುವ ರೈತರು ಮತ್ತು ರೈತ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ರೈತರಲ್ಲಿ ಆತ್ಮ ವಿಶ್ವಾಸ ಮೂಡಿಸಿದೆ.

ನೂತನ ತಾಂತ್ರಿಕತೆಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿ ಬಂದವರು, ಹನಿ ನೀರಾವರಿ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆಯಲು ಬಂದವರು, ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಕೃಷಿ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಬಂದವರು ಜೊತೆಗೆ ಕೃಷಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಹರಸಿ ಬಂದವರು ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲ ಅಭಿರುಚಿಯ ಜನರು ಮೇಳದ ಲಾಭ ಪಡೆದು ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ. ಹತ್ತು ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ರೈತರು ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಕೃಷಿ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಗಮನ ಸೆಳೆದಿದ್ದು, ರೈತರಿಗೆ ಅತ್ಯುಪಯುಕ್ತವಾದ ವಿಭಾಗ ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆಯ ತಾಕುಗಳು. ಸಣ್ಣ ಹಿಡುವಳಿದಾರರು ಒಂದೆರಡು ಎಕರೆ ಜಮೀನು ಇರುವ ಕೃಷಿಕರು ಹೇಗೆ ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದು ನೋಡಿ ಕಲಿಯುವ ರೈತನಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ನಿಂತಲೆ ಒದಗಿಸುವಂತಿತ್ತು.

ಜಮೀನಿನ ಒಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಹೊಂಡ, ಅದರ ಮೇಲೆಯೇ ಕೋಳಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆ ಕೇಜ್ ನಿಮರ್ಾಣ, ಪ್ರತಿ ಹತ್ತು ಇಪ್ಪತ್ತು ಗುಂಟೆಯಲ್ಲಿ ದನಕರುಗಳಿಗೆ ಮೇವು ಒಂದು ಕಡೆ, ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳು,ಕಾಳುಗಳು,ಬತ್ತ,ತರಕಾರಿ,ಅರಣ್ಯಧಾರಿತ ಕೃಷಿ,ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ, ಮಳೆಯಾಶ್ರಿತ ಬೆಳೆಗಳು, ಹನಿ ನೀರಾವರಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಲಾಭದಾಯಕ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳ ಬುದು ಎನ್ನುವ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು.

ಇಂತಹ ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಯ ಲಾಭ ಪಡೆದ ಚಾಮರಾಜನಗರ ತಾಲೂಕಿನ ಹರದನಹಳ್ಳಿಯ ಮಂಜುನಾಥ್ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಅಲ್ಲೇ ಕುಳಿತು ನಾವು ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರವೊಂದನ್ನು ನೋಡಿದೆವು. ಈ ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿಯ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆದಾರರಾಗುವ ಮೊದಲು ತಮಗಿರುವ 3 ಎಕರೆ 12 ಗುಂಟೆ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಅವರು ವಾಷರ್ಿಕ 3.57 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ನಿವ್ವಳ ವರಮಾನ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರು.ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡ ಮೂರು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ವಾಷರ್ಿಕ ವರಮಾನ 5.22 ಲಕ್ಷ ರೂ. ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ 46.2 ರಷ್ಟು ಆದಾಯ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ.

ಇದೆಲ್ಲಾ ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು ಎಂದು ನೀವು ಕೇಳಬಹುದು. ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಮೊದಲು ಮಂಜುನಾಥ್ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ರಾಗಿ,ಬಾಳೆ,ಅರಿಶಿನ ಮತ್ತು ವೀಳ್ಯದೆಲೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಎರಡು ಮಿಶ್ರತಳಿಯ ಹಸುಗಳನ್ನು ಸಾಕಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಮೇಲೆ ಬೆಳೆ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಅಧಿಕ ವರಮಾನ ತರುವ ಟೊಮಟೊ,ತಿಂಗಳ ಹುರುಳಿ,ಬದನೆ,ಕೊತ್ತುಂಬರಿ,ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ,ಚೆಂಡು ಹೂವಿನ ಗಿಡಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಏಕ ಬೆಳೆ ಬೆಳೆಯುವ ಬದಲು ಮಿಶ್ರ ಬೆಳೆ ಬೆಳೆಯಲು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಒಟ್ಟಾರೆ ಆಹಾರ ಬೆಳೆ,ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಬೆಳೆ,ಮೇವಿನ ಬೆಳೆ,ಜಾನುವಾರು ಘಟಕ,ಎರೆಹುಳು ಗೊಬ್ಬರ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ಮಾಡಿಸಲಾಯಿತು.

ರಸಗೊಬ್ಬರಕ್ಕಾಗಿ ವಾಷರ್ಿಕ 30 ಸಾವಿರ ವೆಚ್ಚಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಮಂಜುನಾಥ್ ಎರೆಹುಳು ಗೊಬ್ಬರ ಘಟಕ ನಿಮರ್ಾಣದಿಂದ ವಾಷರ್ಿಕ 18 ಟನ್ ಎರೆಗೊಬ್ಬರ ತೆಗೆದು ಹಣ ಉಳಿಸಿದರು. 2013 ರಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದ ರೈತ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಮಂಜುನಾಥ್ ತಜ್ಞರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಸಾಧನೆಮಾಡಿ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಗ್ರಾಮಗಳ ರೈತರಿಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಅದೇ ರೀತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಪುರದ ಕೆಂಚೇಗೌಡರು ನಾಲ್ಕು ಎಕರೆ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡು ಬತ್ತ,ತೆಂಗು,ಅಜೋಲಾ ಮತ್ತು ಬಹು ವಾಷರ್ಿಕ ಮೇವಿನ ಬೆಳೆ,ಕುರಿ,ಕೋಳಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆ ಜೊತೆಗೆ ರೇಷ್ಮೆ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ವಾಷರ್ಿಕ 2.81 ಲಕ್ಷ ರೂ. ಆದಾಯಗಳಿಸುತ್ತಿದ್ದವರು ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆದಾರರಾದ ನಂತರ ವಾಷರ್ಿಕ 3.54 ಲಕ್ಷ ರೂ. ಆದಾಯಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ನಿಜಕ್ಕೂ ಇಂತಹ ಪ್ರತ್ಯಾಕ್ಷಿಕೆಗಳು ಮಾತ್ರ ರೈತರಿಗೆ ಸರಿಯಾದ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಬಲ್ಲವು. ಜಿಕೆವಿಕೆ ಕೇಂದ್ರಗಳು ರೈತರಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕೃಷಿ ವಲಸೆಯನ್ನು ತಡೆಯುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಕ್ರೀಯಾಶೀಲವಾಗಿ ಕೆಲಸಮಾಡಬೇಕು.

ಈ ಬಾರಿ ಕೃಷಿ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಹೊಸತಳಿಯ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಬರಗಾಲದ ಸಂದಭ್ದಲ್ಲು ಕಡಿಮೆ ನೀರು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅಧಿಕ ಇಳುವರಿಕೊಡುವ ಹಾಗೂ ರೋಗನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಕಬ್ಬು,ಅಲಸಂದೆ,ಜಂಬೂ ನೇರಳೆ,ಮುಸುಕಿನ ಜೋಳ,ತೊಗರಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಹೊಸತಳಿಗಳು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿವೆ. ಬರುವ ಮುಂಗಾರಿನ ಹಂಗಾಮಿನಲ್ಲಿ ಈ ಭಾಗದ ರೈತರಿಗೆ ಜಿಉಕೆವಿಕೆ ಕೇಂದ್ರಗಳು ತಲುಪುವಂತೆಮಾಡದಿರೆ ಇಂತಹ ಮೇಳಗಳಿಗೆ ಅರ್ಥಬರುತ್ತದೆ.

ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲೆ ಅಗ್ರ ಕೃಷಿ ವಿವಿ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಪಡೆದಿರುವ ಇದು ದೇಶದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಕೃಷಿ ವಿವಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲೇ ಸನಿಹದಲ್ಲಿ ಬಾಗಲ ಕೋಟ ತೋಟಗಾರಿಕ ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವ ವಿದ್ಯಾನಿಲಯವೂ ಇದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಹುಣಸೆ,ಮಾವು,ಸೀಬೆ,ಸೀತಾಫಲ,ಗೇರು,ಹಲಸು,ಜಂಬೂ ನೇರಳೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಹತ್ತಾರು ಮಾದರಿ ತಾಕುಗಳನ್ನು ನಿಮರ್ಾಣ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಹಿಂದೆ ಡಾ.ಗುರುಪ್ರಸಾದ್ ಅವರ ಶ್ರಮ ಕೆಲಸಮಾಡಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ತೋಟಗಾರಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ(ಐಐಹೆಚ್ಆರ್ )  ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವ ವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಿಗೆ ನಮ್ಮ ರೈತರು ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ನಡೆಯುವ ಕೃಷಿ ಮೇಳಗಳಿಗೆ ಜಾತ್ರೆಗಳ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೋಗಿಬಂದರೆ ಪ್ರಯೋಜನವಿಲ್ಲ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ಈ ಕೃಷಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಜೊತೆ ನಿರಂತರ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿಟ್ಟು ಕೊಂಡು ನೂತನ ತಾಂತ್ರಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಹೊಸದಾಗಿ ಸಂಶೋಧನೆಯಾದ ಮಾವು,ಹಲಸು,ಸೀತಾಫಲ,ಸೀಬೆ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಗಿಡಗಳನ್ನು ರಿಯಾಯಿತಿ ದರದಲ್ಲಿ ತಂದು ಜಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡಾಗ ಮಾತ್ರ ರೈತ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯ ಕಡೆಗೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕಬಲ್ಲ. ಕೃಷಿ ಮಾಡುವ ಮುನ್ನಾ ಪೂರ್ವತಯಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ವಾಷರ್ಿಕ ಬೆಳೆಯೋಜನೆಯೊಂದನ್ನು ಸಿದ್ಧ ಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಕೃಷಿ,ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಜಿಕೆವಿಕೆಯ  ವಿಸ್ತರಣಾ ಮುಂದಾಳುಗಳು ಮತ್ತು ತಜ್ಞರೊಡನೆ ಚಚರ್ಿಸಿ ಕೃಷಿ ಮಾಡಿದರೆ ಕೃಷಿ ಸುಸ್ಥಿರವೂ,ಲಾಭದಾಯಕವೂ ಆಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ಈ ಬಾರಿಯ ಕೃಷಿ ಮೇಳ ನೋಡಿ ಬಂದಾಗ ಅನಿಸಿತು. ಮತ್ಯಾಕೆ ತಡ ನಿಮ್ಮ ಸಮೀಪದ ಸುತ್ತೂರು, ಹರದನಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಜಿಕೆವಿಕೆ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಸದುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.ಗ್ರಾಮಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒಂದಾಗಿ ಮುಂದಾಗಿ.